Χριστουγεννιάτικα έθιμα. Tο αναμμένο πουρνάρι. Οι κλαδαριές

Tο αναμμένο πουρνάρι

Όταν γεννήθηκε ο Χριστός και πήγαν, οι βοσκοί να προσκυνήσουν, ήταν νύχτα σκοτεινή. Βρήκαν κάπου ένα ξερό πουρνάρι κι έκοψαν τα κλαδιά του. Πήρε ο καθένας από ένα κλαδί στο χέρι, του έβαλε φωτιά και γέμισε το σκοτεινό βουνό χαρούμενες φωτιές και τριξίματα και κρότους. Από τότε, λοιπόν, στα χωριά της Άρτας, όποιος πάει στο σπίτι του γείτονα, για να πει τα χρόνια πολλά, καθώς και όλα τα παιδιά τα παντρεμένα, που θα πάνε στο πατρικό τους, για να φιλήσουν το χέρι του πατέρα και της μάνας τους, να κρατούν ένα κλαρί πουρνάρι, ή ό,τι άλλο δεντρικό που καίει τρίζοντας. Στο δρόμο το ανάβουν και το πηγαίνουν έτσι αναμμένο στο πατρικό τους σπίτι και γεμίζουν χαρούμενες φωτιές και κρότους τα σκοτεινά δρομάκια του χωριού.

Ακόμη και στα Γιάννενα το ίδιο κάνουν. Μόνο που εκεί δεν κρατούν ολόκληρο το κλαρί το πουρνάρι αναμμένο στο χέρι τους – είναι μεγάλη πολιτεία τα Γιάννενα – αλλά κρατούν στη χούφτα τους μια χεριά δαφνόφυλλα και πουρναρόφυλλα, που τα πετούν στο τζάκι, μόλις μπούνε και καλημερίζουν. Κι όταν τα φύλλα τα ξερά πιάσουν φωτιά κι αρχίσουν να τρίζουν και να πετάνε σπίθες, εύχονται: «Αρνιά, κατσίκια, νύφες και γαμπρούς!» Αυτή είναι η καλύτερη ευχή για κάθε νοικοκύρη. Να προκόβουν τα κοπάδια του, να πληθαίνει η φαμελιά του, να μεγαλώνουν τα κορίτσια και τα παλικάρια του, να του φέρνουν στο σπίτι νύφες και γαμπρούς, να του δώσουν εγγόνια που δε θ’ αφήσουν τ’ όνομα το πατρικό να σβήσει.

 


Οι κλαδαριές  
Οι κλαδαριές στην περιοχή του Βοΐου εντάσσονται στα έθιμα του δωδεκαημέρου, όπως αποκαλείται το διάστημα από τα Χριστούγεννα και μετά. Η προετοιμασία για το έθιμο όμως, ξεκινά ήδη από τον Οκτώβριο. Συγκεκριμένα, την επόμενη του Αγίου Δημητρίου, στις 27 Οκτωβρίου, τα παιδιά και οι έφηβοι τρέχουν στα χωράφια και τις βουνοπλαγιές και μαζεύουν κλαδιά και ξερά χόρτα για την κλαδαριά. Ψάχνουν κυρίως κλαδιά κέδρου που έχουν ένα ιδιαίτερο άρωμα. Τα κλαδιά αποθηκεύονται σε μέρος ξηρό και παραμένουν εκεί για να ξεραθούν εντελώς και να μην έχουν υγρασία.
  Στις 23 Δεκεμβρίου, η ετοιμασία ξεκινά ήδη από το μεσημέρι. Τα κλαδιά στοιβάζονται στον ανοιχτό χώρο όπου θα τελεστεί το έθιμο και δημιουργούν ένα τεράστιο σωρό. Τότε, οι κάτοικοι πιάνουν το χορό γύρω από την πυρά. Σε κάποια μέρη περιφέρονται γύρω από την πυρά και οι κωδωνοφόροι, άνδρες που κρεμούν κουδούνια και δίνουν στην όλη τελετή ένα χαρακτήρα αρχαιοελληνικού διονυσιακού δρώμενου.
 
Το άρωμα των κέδρων και η όλη ατμόσφαιρα δημιουργούν πράγματι μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Σε κάποια μέρη του Βοΐου, η κλαδαριά ανάβει τις Απόκριες και συγκεκριμένα, την Κυριακή της Τυρινής

Στην Φλώρινα, οι κάτοικοι υποδέχονται τη γέννηση του Χριστού ανάβοντας μεγάλες φωτιές στις 12 τα μεσάνυχτα, που συμβολίζουν τη φωτιά που άναψαν οι ποιμένες της Βηθλεέμ για να ζεσταθεί ο νεογέννητος Χριστός. Φωτιές ανάβουν επίσης και το βράδυ της Πρωτοχρονιάς.
πηγη 



 

Το ζύμωμα του Χριστόψωμου

 

 Από τις προετοιμασίες της παραμονής των Χριστουγέννων πιο χαρακτηριστική είναι εκείνη που αναφέρεται στο ζύμωμα του χριστόψωμου.

 Η συνήθεια αυτή είναι πολύ ριζωμένη στους αγρότες και τους τσοπάνηδες. Απλές και ταπεινές νοικοκυρές κάνουν τη ζύμη με ιδιαίτερη ευλάβεια. Θεωρείται το έργο αυτό θείο, είναι έθιμο καθαρά Χριστιανικό.

Κατά τόπους φτιάχνεται σε διάφορες μορφές το Χριστόψωμο κι έχει διαφορετικές ονομασίες όπως: "το ψωμί του Χριστού", "Σταυροί", "βλάχες" κ.ά."

Την παραμονή των Χριστουγέννων "παντρεύουν", σε πολλά μέρη της Ελλάδας, τη φωτιά. Παίρνουν ξύλο με θηλυκό όνομα π.χ. κερασιά και ένα με αρσενικό όνομα, ας πούμε πλάτανος και ο νοικοκύρης λέγει: "Παντρεύω σε φωτιά για το καλό της νοικοκυράς".

Από τα Χριστούγεννα ως τα Φώτα έβαζαν άλλοτε στο τζάκι δώδεκα αδράχτια για να τα βλέπουν οι καλικάντζαροι να μη κατεβαίνουν από την καπνοδόχο. "Οι πιστοί στις παραδόσεις από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τα Θεοφάνεια που φεύγουν οι καλικάντζαροι, δεν τρώνε ελιές, φασόλια και σύκα για να μην κάνουν καλογήρους".

Στη Λήμνο την δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων σφάζουν γουρουνόπουλα και το βράδυ της ίδιας μέρας χορεύουν.

πηγη

Οι καλικάντζαροι - ΑΠΟ ΤΗ ΛΑΪΚΗ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΓΙΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Τα καρκατζόλια στα χωριά της Έξω Μάνης
«Τις λιγοστές ώρες που μέναμε το βράδυ στο μαγερειό, κοντά στην αναμμένη φωτογονία, πνιγμένοι στον καπνό, ακούγαμε τις κυράδες μας, να μας λένε για τα καρκατζόλια (καλλικαντζάρους), που ήταν λέει κάτι μαγαρισμένα δαιμονικά. Όλο το χρόνο ζούσαν κάτω από τη Γη και προσπαθούσαν να κόψουν το τεράστιο δέντρο που την κράταγε με όλες τις πολιτείες και τα Χωριά της. Ήθελαν να την δουν να γκρεμίζεται στο χάος και να γελάνε. Παραμονές όμως Χριστουγέννων άφηναν το κόψιμο του δέντρου και ανέβαιναν πάνω στη Γη, για να πειράξουν τους ανθρώπους, γιορτές μέρες που έρχονταν, μαγαρίζοντας τα φαγητά και τα γλυκά τους. Έμεναν μέχρι την Πρωτάγιαση, που αγιάζονταν τα νερά. Τότε έλεγαν γεμάτα τρόμο: "Φύγετε να φύγουμε, γιατί έρχετ' ο τουρλόπαπας με την αγιαστούρα του και με τη βρεχτούρα του", και έφευγαν. Στο μεταξύ το μισοκομμένο δέντρο είχε θρέψει, και οι κουτούτσικοι καλλικάντζαροι πολέμαγαν πάλι από την αρχή και πάλι το άφηναν μισοκομμένο τα ερχόμενα Χριστούγεννα. Έτσι η γη έμενε και θα μένει στη θέση της.»
(Από το περιοδικό «Μάνη, χθες, σήμερα, αύριο»)
Τα Τσιλικρωτά (Δυτική Μάνη)
Και στη Μάνη ακούγονται δοξασίες για τα δαιμονικά και άλλα υπερφυσικά όντα, που βγαίνουν τα δωδεκαήμερα από του Χριστού ως τα Φώτα. Πρόκειται για τους Καλικάντζαρους. Πολλοί λαογράφοι υποστηρίζουν πως είναι οι Καλικάντζαροι απόγονοι του τραγοπόδη θεού Πάνα ή των Σατύρων, που πηδήσανε από την μυθολογία στη χριστιανική ζωή. Ο πατέρας της Ελληνικής Λαογραφίας Νικ. Γ. Πολίτης στις «Παραδόσεις» του αναφέρεται σε

Λυκοκατζαραίους, Σκαλικαντζέρια, Καρκαντζέλια, Κωλοβελώνηδες, Πλανηταρούδια, Κάηδες, Παγανά. Στην περιοχή της Αντρούβιτσας (Δ. Μάνη) ονομάζουν τους Καλικάντζαρους Τσιλικρωτά. Ο Πασαγιάννης στο ομώνυμο χριστουγεννιάτικο διήγημά του αναφέρεται με ένα χαριτωμένο τρόπο σε θρύλους για τα ξωτικά αυτά.

Τους Καλικάντζαρους που μπαίνουν στα σπίτια από τις καπνοδόχους, γιατί τους προσελκύει η μυρωδιά του λαδιού από τις τηγανίδες, ο λαός τους έχει πλάσει ψηλούς, μαυριδερούς, ισχνούς, άσχημους με κόκκινα άγρια μάτια και τριχωτό όλο το σώμα.
Θεωρούνται «μαγαρισμένοι» και σιχαμεροί, κάνουν ζημιές όπως: σβήνουν τη φωτιά, μαγαρίζουν τα εδέσματα, παρενοχλούν τους ανθρώπους, κυρίως τα παιδιά και τις γριές και χοροπηδάνε στους δρόμους. Τρώνε βατράχους, χελώνες, φίδια, σκουλήκια κ.ά. Οι άνθρωποι προσπαθούν να εξολοθρεύσουν τις βλαπτικές τους ενέργειες με εξορκισμούς ή προσφορά γλυκισμάτων, τηγανίδων κ.τ.λ. Ο μεγάλος τους φόβος είναι ο αγιασμός.

Στη Μάνη ακούγονται και στην εποχή μας κάποια λαϊκά στιχουργήματα για τους Καλικάντζαρους:
Αρορίτες είμαστε,
αραρά γυρεύουμε
τηγανίδες θέλομε
τα παιδιά τα παίρνουμε
ή το (γ)κούρο ή τη (γ)κότα
ή θα σπάσαμε τη (μ)πόρτα.
Φοβούνται τον αγιασμό, γιατί, όποιος βραχεί με αγιασμένο νερό, αφανίζεται. Όταν βλέπουν τον παπά που αγιάζει, τρέχουν φωνάζοντας:
Φεύγετε να φεύγουμε
τι έφτασε ο σκυλόπαπας
με την αγιαστούρα του
(Από το περιοδικό «Αδούλωτη Μάνη»)

Τα καρακατζόλια (Κρήτη)

Η κρητική άποψη για τα καρακατζόλια είναι ότι τα παιδιά που γεννιούνται την ημέρα τω Χριστουγέννω (άρα έχουνε συλληφθεί την ημέρα του Ευαγγελισμού, που καλό είναι, από σεβασμό στην Παναγία, να αποφεύγει κανείς την ερωτική πράξη) μεταμορφώνονται σε καρακατζόληδες κάθε χρόνο την παραμονή των Χριστουγέννων και, την ημέρα τ’ Αγιασμού (όπου ο καθαγιασμός της φύσης διώχνει όλα τα κακά –αρχαία δοξασία κι αυτό), ξαναγίνονται άνθρωποι –αυτό συνεχίζεται κι όταν μεγαλώνουν.
(Από το περιοδικό του Ρεθύμνου «Πολιτεία»)
  πηγη

Γι' αυτό, άλλοι με πριόνια και τσεκούρια κι άλλοι με μπαλτάδες, βάζουν όλη τους τη δύναμη, να κόψουν τους στύλους, που πάνω σ' αυτούς στηρίζεται η Γη, για να την κάνουνε να βουλιάξει. Όταν φθάνει το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, από φόβο μη βουλιάξει η Γη και τους πλακώσει, φεύγουν ευθύς, κι ανεβαίνουν πάνω στη Γη για να τυρρανέψουν τον κόσμο. Έτσι οι Καλικάτζαροι γυρίζουν στους δρόμους, ανεβαίνουν στα κεραμίδια και καμιά φορά, όπως λένε, μπαίνουν από το τζάκι σε κανένα σπίτι που δεν είχαν θυμιάσει οι νοικοκυραίοι του. Γι' αυτό, για καλό και για κακό, εκείνες τις μέρες φροντίζουνε και φράζουνε τις τρύπες των τζακιών με πανιά. Ακόμα καίνε λιβάνι σε θυμιατό και το τοποθετούν στο τζάκι, γιατί οι Καλικάτζαροι δεν αντέχουν αυτή τη μυρωδιά.. Διηγιότανε μια γυναίκα πως αφού ετοίμασε τα γλυκά της - βασιλόπιτες, κουραμπιέδες, μελομακάρονα - είδε από το παράθυρο πως ξημέρωσε. Όμως είχε ξεγελαστεί από το φεγγάρι, γιατί λένε "του Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο να 'ναι μέρα". Έτρεξε και ξύπνησε τα παιδιά της για να τα στείλει με τα γλυκά στο φούρνο. Τα παιδιά σηκώθηκαν. Όμως η αυγή αργούσε να 'ρθει και ξαφνικά σ' έν τρίστρατο ακούσαν φωνές και γέλια. Σε μια στιγμή γέμισε ο δρόμος Καλικάτζαρους. Άρπαξαν τα παιδιά τους πετάξανε ότι κρατούσανε και αρχίσανε ένα διαβολικό χορό τραγουδώντας: - Ω!... στραβά ταψιά, με τα ψεύτικα ψωμιά, άλλα με τα άσχημα, πηδάτε, μπρε μπαγάσικα. Την ώρα που λάλησε ο πρώτος πετεινός, εξαντλημένοι οι Καλικάτζαροι αφήσανε τα ταψιά στα κεραμίδια ενός σπιτιού, κι αρχίσανε να τρέχουνε με στριγγλιές και γέλια, βγάζοντας έξω τις γλώσσες τους "που 'ναι κόκκινες σαν φλογίτσες φωτιάς" και κουνούσανε τις ουρές τους σαν το "φυσερό" εδώ και εκεί. Σαν ξημέρωσε και βγήκαν τα τρία παιδιά μισολιπόθυμα, χωρίς να έχουν δυνάμεις να σηκωθούν. Τα κουνήσανε, τα ραντίσανε αγιασμό και όταν συνήλθανε, διηγήθηκαν τι τους είχαν κάνει οι Καλικάτζαροι. Αυτά διηγιότανε και όλοι φοβότανε να βγουν αξημέρωτα από τα σπίτια τους όλο το Δωδεκάμερο. Πολλοί από σας θα 'χετε ακούσει το παραμύθι για 'κείνα τα μικρούτσικα πλάσματα, τα μαύρα σαν κατράμι, που τις μέρες του Δωδεκαήμερου κάνουν λογιώ λογιώ τρέλες. Μα ποια είναι αυτά τα πλάσματα που αναγκάζουν όσους βρουν έξω από τα σπίτια τους να χορέψουν μαζί του, εμποδίζουν τα ζώα να περπατήσουν, λερώνουν τα τρόφιμα των νοικοκύρηδων, κλέβουν γλυκά; Ποια είναι; Κι από που ξεφύτρωσαν; Ναι! Ναι! ξεφύτρωσαν... Γιατί βγήκαν από τα βάθη της γης... Είναι τα καλικαντζαράκια... Έναν ολόκληρο χρόνο παλεύουν να κόψουν το δέντρο που στηρίζει τη γη. Ενώ όμως κοντεύουν να τελειώσουν το κόψιμο του δέντρου, φτάνουν τα Χριστούγεννα... Τότε αφήνουν κάτω τα πριόνια και τα τσεκούρια κι αποφασίζουν ν' ανέβουν στη γη να γλεντήσουν λιγάκι, πειράζοντας τους ανθρώπους... Βράδυ, 24 Δεκεμβρίου, και να τους... Λένε πως η αρχή των μύθων που είναι σχετικοί με τους καλικάντζαρους βρίσκεται στα πολύ παλιά χρόνια. Οι Αρχαίοι πίστευαν πως οι ψυχές σαν έβρισκαν την πόρτα του 'Aδη ανοιχτή, ανέβαιναν στον απάνω κόσμο και τριγύριζαν παντού χωρίς έλεγχο και περιορισμούς. Πολύ αργότερα οι Βυζαντινοί, γιόρταζαν το Δωδεκαήμερο με μουσικές, τραγούδια και μασκαρέματα. Οι άνθρωποι, έχοντας κρυμμένα τα πρόσωπά τους, έκαναν με πολύ θάρρος και χωρίς ντροπή ό,τι ήθελαν. Πείραζαν τους ανθρώπους στους δρόμους, έμπαιναν απρόσκλητοι σε ξένα σπίτια κι αναστάτωναν τους νοικοκύρηδες: ζητούσαν λουκάνικα και γλυκά για να γλιτώσουν απ' αυτούς έκλειναν πόρτες και παράθυρα. Οι μασκαρεμένοι όμως έβρισκαν πάντα κάποιους τρόπους να εισβάλλουν στα ξένα σπίτια, ακόμα κι από τις καμινάδες. Κι όλα αυτά για δώδεκα μέρες, ως την παραμονή των Φώτων, οπότε με το Μεγάλο Αγιασμό όλα σταματούσαν κι οι άνθρωποι ησύχαζαν. Με το πέρασμα του χρόνου όλα αυτά τα παράξενα φερσίματα, τα μασκαρέματα και οι φόβοι των ανθρώπων έμειναν ζωντανά στη μνήμη του λαού μας κι η πλούσια φαντασία του γέννησε σιγά σιγά τα μικρά, αλαφροίσκιωτα πλάσματα που τα ονόμασε καλικάντζαρους ή παγανά ή καλιοντζήδες ή τσιλικρωτά... Οι άνθρωποι φαντάζονταν τους καλικάντζαρους αλλού σαν σκυλιά, αλλού σαν γάτες, αλλού σαν ανθρώπους μαλλιαρούς, αλλού σαν στραβοπόδαρους ή στραβομούτσουνους με καμπούρες, όλους, βέβαια, μαύρους σαν κατράμι και με ουρά όμοια με τους διαβόλου

Make Money at : http://bit.ly/copy_win

Γι' αυτό, άλλοι με πριόνια και τσεκούρια κι άλλοι με μπαλτάδες, βάζουν όλη τους τη δύναμη, να κόψουν τους στύλους, που πάνω σ' αυτούς στηρίζεται η Γη, για να την κάνουνε να βουλιάξει. Όταν φθάνει το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, από φόβο μη βουλιάξει η Γη και τους πλακώσει, φεύγουν ευθύς, κι ανεβαίνουν πάνω στη Γη για να τυρρανέψουν τον κόσμο. Έτσι οι Καλικάτζαροι γυρίζουν στους δρόμους, ανεβαίνουν στα κεραμίδια και καμιά φορά, όπως λένε, μπαίνουν από το τζάκι σε κανένα σπίτι που δεν είχαν θυμιάσει οι νοικοκυραίοι του. Γι' αυτό, για καλό και για κακό, εκείνες τις μέρες φροντίζουνε και φράζουνε τις τρύπες των τζακιών με πανιά. Ακόμα καίνε λιβάνι σε θυμιατό και το τοποθετούν στο τζάκι, γιατί οι Καλικάτζαροι δεν αντέχουν αυτή τη μυρωδιά.. Διηγιότανε μια γυναίκα πως αφού ετοίμασε τα γλυκά της - βασιλόπιτες, κουραμπιέδες, μελομακάρονα - είδε από το παράθυρο πως ξημέρωσε. Όμως είχε ξεγελαστεί από το φεγγάρι, γιατί λένε "του Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο να 'ναι μέρα". Έτρεξε και ξύπνησε τα παιδιά της για να τα στείλει με τα γλυκά στο φούρνο. Τα παιδιά σηκώθηκαν. Όμως η αυγή αργούσε να 'ρθει και ξαφνικά σ' έν τρίστρατο ακούσαν φωνές και γέλια. Σε μια στιγμή γέμισε ο δρόμος Καλικάτζαρους. Άρπαξαν τα παιδιά τους πετάξανε ότι κρατούσανε και αρχίσανε ένα διαβολικό χορό τραγουδώντας: - Ω!... στραβά ταψιά, με τα ψεύτικα ψωμιά, άλλα με τα άσχημα, πηδάτε, μπρε μπαγάσικα. Την ώρα που λάλησε ο πρώτος πετεινός, εξαντλημένοι οι Καλικάτζαροι αφήσανε τα ταψιά στα κεραμίδια ενός σπιτιού, κι αρχίσανε να τρέχουνε με στριγγλιές και γέλια, βγάζοντας έξω τις γλώσσες τους "που 'ναι κόκκινες σαν φλογίτσες φωτιάς" και κουνούσανε τις ουρές τους σαν το "φυσερό" εδώ και εκεί. Σαν ξημέρωσε και βγήκαν τα τρία παιδιά μισολιπόθυμα, χωρίς να έχουν δυνάμεις να σηκωθούν. Τα κουνήσανε, τα ραντίσανε αγιασμό και όταν συνήλθανε, διηγήθηκαν τι τους είχαν κάνει οι Καλικάτζαροι. Αυτά διηγιότανε και όλοι φοβότανε να βγουν αξημέρωτα από τα σπίτια τους όλο το Δωδεκάμερο. Πολλοί από σας θα 'χετε ακούσει το παραμύθι για 'κείνα τα μικρούτσικα πλάσματα, τα μαύρα σαν κατράμι, που τις μέρες του Δωδεκαήμερου κάνουν λογιώ λογιώ τρέλες. Μα ποια είναι αυτά τα πλάσματα που αναγκάζουν όσους βρουν έξω από τα σπίτια τους να χορέψουν μαζί του, εμποδίζουν τα ζώα να περπατήσουν, λερώνουν τα τρόφιμα των νοικοκύρηδων, κλέβουν γλυκά; Ποια είναι; Κι από που ξεφύτρωσαν; Ναι! Ναι! ξεφύτρωσαν... Γιατί βγήκαν από τα βάθη της γης... Είναι τα καλικαντζαράκια... Έναν ολόκληρο χρόνο παλεύουν να κόψουν το δέντρο που στηρίζει τη γη. Ενώ όμως κοντεύουν να τελειώσουν το κόψιμο του δέντρου, φτάνουν τα Χριστούγεννα... Τότε αφήνουν κάτω τα πριόνια και τα τσεκούρια κι αποφασίζουν ν' ανέβουν στη γη να γλεντήσουν λιγάκι, πειράζοντας τους ανθρώπους... Βράδυ, 24 Δεκεμβρίου, και να τους... Λένε πως η αρχή των μύθων που είναι σχετικοί με τους καλικάντζαρους βρίσκεται στα πολύ παλιά χρόνια. Οι Αρχαίοι πίστευαν πως οι ψυχές σαν έβρισκαν την πόρτα του 'Aδη ανοιχτή, ανέβαιναν στον απάνω κόσμο και τριγύριζαν παντού χωρίς έλεγχο και περιορισμούς. Πολύ αργότερα οι Βυζαντινοί, γιόρταζαν το Δωδεκαήμερο με μουσικές, τραγούδια και μασκαρέματα. Οι άνθρωποι, έχοντας κρυμμένα τα πρόσωπά τους, έκαναν με πολύ θάρρος και χωρίς ντροπή ό,τι ήθελαν. Πείραζαν τους ανθρώπους στους δρόμους, έμπαιναν απρόσκλητοι σε ξένα σπίτια κι αναστάτωναν τους νοικοκύρηδες: ζητούσαν λουκάνικα και γλυκά για να γλιτώσουν απ' αυτούς έκλειναν πόρτες και παράθυρα. Οι μασκαρεμένοι όμως έβρισκαν πάντα κάποιους τρόπους να εισβάλλουν στα ξένα σπίτια, ακόμα κι από τις καμινάδες. Κι όλα αυτά για δώδεκα μέρες, ως την παραμονή των Φώτων, οπότε με το Μεγάλο Αγιασμό όλα σταματούσαν κι οι άνθρωποι ησύχαζαν. Με το πέρασμα του χρόνου όλα αυτά τα παράξενα φερσίματα, τα μασκαρέματα και οι φόβοι των ανθρώπων έμειναν ζωντανά στη μνήμη του λαού μας κι η πλούσια φαντασία του γέννησε σιγά σιγά τα μικρά, αλαφροίσκιωτα πλάσματα που τα ονόμασε καλικάντζαρους ή παγανά ή καλιοντζήδες ή τσιλικρωτά... Οι άνθρωποι φαντάζονταν τους καλικάντζαρους αλλού σαν σκυλιά, αλλού σαν γάτες, αλλού σαν ανθρώπους μαλλιαρούς, αλλού σαν στραβοπόδαρους ή στραβομούτσουνους με καμπούρες, όλους, βέβαια, μαύρους σαν κατράμι και με ουρά όμοια με τους διαβόλου

Make Money at : http://bit.ly/copy_win

"Οι δώδεκα μήνες" Ένα διδακτικό παραμύθι.

 Το παραμύθι της γιαγιάς μου.."Οι δώδεκα μήνες"

Μία φορά και έναν καιρό ήταν δύο αδερφές. Η Βαγγελιώ και η Τασία. Δεν είχαν οικογένεια καμία από τις δύο ζώντας μόνες τους και τα 60 χρόνια της ζωής τους.

Μία μέρα η Βαγγελιώ πηγαίνει στο δάσος να μαζέψει ξύλα. Καθώς ήταν μέσα στο δάσος και μάζευε ξύλα, εμφανίστηκε ένα παλικάρι που της είπε:

-Γιαγιά έλα στο σπίτι μου  που μένω με τα έντεκα αδέρφια μου, να σου δώσουμε εμείς ξύλα.

-Εντάξει, είπε η Βαγγελιώ.

Τα δώδεκα αυτά αδέρφια ήταν οι δώδεκα μήνες του χρόνου.

Μόλις φτάσανε στο σπίτι άρχισαν οι ερωτήσεις.

-Γιαγιά ποίος μήνας σου αρέσει πιο πολύ;

-Όλοι καλοί είναι παιδί μου.

-Και ο Δεκέμβριος που έχει παγωνιά;

-Ναι, γιατί παρόλο που μου πονάνε τα κόκαλα μου, σαν τότε γεννήθηκε ο Χριστούλης.

-Σ’ αρέσει και ο Σεπτέμβριος;

-Ναι, βέβαια γιατί μαζεύουμε τα σταφύλια και έχει δουλειά όλο το χωριό.

-Ο Μάιος σ’ αρέσει;

-Ναι, γιατί ανθίζουν όλα τα λουλούδια και ομορφαίνει όλος ο κόσμος.

Πάει ο ένα μήνας και γεμίζει με χρυσές λίρες το τσουβάλι και φεύγει από το σπίτι αφού χαιρετήθηκαν, νομίζοντας πως κουβαλάει ένα τσουβάλι με ξύλα.

Μόλις έφτασε στο σπίτι ανοίγοντας το τσουβάλι η αδερφή της η Τασία έσκασε από την ζήλια, ρώτησε που ήταν περίπου το σπίτι και ξεκίνησε για το δάσος.

Μόλις έφτασε κοντά στο σπίτι επαναλήφθηκε η ίδια ιστορία. Την πλησίασε ο νεαρός μήνας και της είπε να την βοηθήσει με τα ξύλα.

Μόλις φτάσανε στο σπίτι ξανάρχισαν οι ερωτήσεις.

-Γιαγιά ποίος μήνας σου αρέσει πιο πολύ;

-Κανένας παιδί μου, όλοι κακοί και ανάποδοι είναι.

-Ο Μάιος δεν σ’ αρέσει γιαγιά;

-Όχι γιατί ανθίζουν τα λουλούδια και με πιάνουν οι αλλεργίες μου.

-Σ’ αρέσει ο Σεπτέμβριος;

-Να πω την αλήθεια μπορεί να βγάζουμε λεφτά από τον τρύγο αλλά σιχαίνομαι που μου κόβονται τα χέρια και να μου πονάει η μέση.

-Και ο Δεκέμβριος;

-Και βέβαια όχι, γιατί με το κρύο του, εκτός ότι μου πονούν τα κόκαλα καίει και όλα τα λαχανικά με την παγωνιά του.

Άντε παλικάρι μου, δώσε μου ότι είναι να μου δώσεις να πάω στην ευχή της Παναγίας.

Πάει λοιπόν ο μήνας και γεμίζει το τσουβάλι με φίδια και της λέει:

Θα πας στο σπίτι και θα ανοίξεις το τσουβάλι μόνο όταν σιγουρευτείς πως δεν είναι κανείς στο σπίτι, πως έχεις κλείσει όλα τα παράθυρα και οι πόρτες είναι κλειδωμένες. Έτσι και έγινε πήγε στο σπίτι και ακολούθησε κατά γράμμα τις οδηγίες και μόλις άνοιξε το τσουβάλι βγήκαν τα φίδια και την έφαγαν ζωντανή!

Το παραμύθι αυπό ήταν από τα αγαπημένα μου και μου το έλεγε η γιαγιά μου όταν ήμουν 7 χρονών. Την έβαζα κάθε βράδυ να μου το λέει μαζί με κάποια άλλα, όταν πήγαινα στο χωριό μου τα καλοκαίρια. Το χωριό λέγεται Αγναντιά και βρίσκεται έξω από την Καλαμπάκα της Θεσσαλίας.

Το νόημα και το μήνυμα αυτού του παραμυθιού είναι ξεκάθαρο και πρέπει να προσπαθούμε να το εφαρμόζουμε κάθε μέρα στην ζωή μας.

Πρέπει δηλαδή παρόλες τις δυσκολίες που συναντάμε να βλέπουμε το ποτήρι της ζωής πάντα μισογεμάτο.Εάν όμως συνέχεια γκρινιάζουμε και έχουμε αρνητική στάση απέναντι στη ζωή θα πρέπει να αναλάβουμε και την ευθύνη της δημιουργίας της ‘‘κόλασης’’ μας.

Το μόνο σίγουρο είναι πως O,TIΔΩΣΕΙΣ ΘΑ ΠΑΡΕΙΣ.

                                   

ΘΑΝΑΣΗΣ Δ. μέλος της Κοινότητας.
glitter-graphics.com

ΠΗΓΗ

Η Σύναξις των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών Ασωμάτων και Ουράνιων Αγγελικών Ταγμάτων

 

 Ο αριθμός των αγγελικών όντων είναι ανυπολόγιστος και απροσμέτρητος. Ο ίδιος ο Ιησούς ομιλεί στη Γεσθημανή για περισσότερες από δώδεκα λεγεώνες αγγέλων, ενώ ο Ευαγγελιστής Ιωάννης μαρτυρεί ότι είδε και άκουσε γύρω από το Θεϊκό θρόνο χορωδία από μυριάδες μυριάδων και χιλιάδες χιλιάδων αγγέλων.

 Τα τάγματα των αγγέλων είναι εννέα, τα οποία ταξινομούνται σε τρεις τρίχορες ιεραρχίες ή ταξιαρχίες, κατά τον ακόλουθο τρόπο: Σεραφείμ, Χερουβείμ, Θρόνοι - Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίες - Αρχές, Αρχάγγελοι, Αγγελοι.

Γιατί οι άγγελοι γιορτάζουν 8 Νοεμβρίου;

Κατά τον άγιο Δημήριο του Ρωστώφ, η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει τοποθετήσει τη "σύναξη" των αγίων αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και όλων των "επουράνιων δυνάμεων" στις 8 Νοεμβρίου, για τον εξής λόγο:

Κατά το αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο, πρώτος μήνας του χρόνου ήταν ο Μάρτιος και ο Νοέμβριος ήταν ένατος (το λέει και τ' όνομά του, "ένατος" στα λατινικά). Επειδή οι άγγελοι διακρίνονται σε εννέα "τάγματα", η γιορτή τους τοποθετήθηκε τον ένατο μήνα.

Επειδή εξάλλου οι άγγελοι (όπως φαίνεται π.χ. στο Ματθ. 25, 31, και σε όλη την έκταση της Αποκάλυψης) θα συνοδεύσουν τον Ιησού Χριστό κατά τη δευτέρα παρουσία Του και θα συνεργαστούν ποικιλότροπα στην υπόθεση της σωτηρίας των ανθρώπων κατά την ανατολή της αιώνιας ημέρας, της "Όγδοης Ημέρας της Δημιουργίας", η γιορτή τους τοποθετήθηκε την όγδοη ημέρα του ένατου μήνα.

Τέλος, την ίδια μέρα, 8 Νοεμβρίου, γιορτάζεται και το όνομα Σταμάτης (αν και υπάρχει άγιος Σταμάτιος), σε ανάμνηση της παρέμβασης του αρχαγγέλου Μιχαήλ, που "σταμάτησε" την αποστασία των αγγέλων προς τον Εωσφόρο φωνάζοντας "στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου Θεού" (ας σταθούμε σωστά, με συστολή απέναντι στο Θεό), ερχόμενος "εν τω μέσω του ουρανού".

Η γιορτή των αγγέλων δεν είναι "μνήμη", αφού δεν υπάρχει ημέρα κοίμησης στους αγγέλους, αλλά μόνο "σύναξη", δηλ. συγκέντρωση των χριστιανών για να τους τιμήσουν. Άλλες γιορτές των αγγέλων είναι η Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ στις 26 Μαρτίου (μια μέρα μετά τον Ευαγγελισμό, δηλ. την επίσκεψή του στην Παναγία), και το θαύμα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στις Κολοσσές της Φρυγίας (6 Σεπτεμβρίου). Επίσης η Δευτέρα κάθε εβδομάδας είναι αφιερωμένη στους αγγέλους (λόγω της δευτέρας παρουσίας;). (*)
(*) Κάθε μέρα της εβδομάδας είναι αφιερωμένη σε συγκεκριμένα πρόσωπα ή γεγονότα: η Δευτέρα στους αγγέλους, η Τρίτη στον άγ. Ιωάννη τον Πρόδρομο, η Τετάρτη στην Παναγία, η Πέμπτη στους Αποστόλους & στον άγ. Νικόλαο, η Παρασκευή στο Σταυρό του Χριστού, το Σάββατο στους νεκρούς και η Κυριακή, φυσικά, στην Ανάσταση του Χριστού. πηγή

Γιατί γιορτάζει ο Σταμάτης και η Σταματίνα των Αρχαγγέλων;

Ο Θεός, όταν δημιούργησε τους Αγγέλους, τους έδωσε να έχουν την απόλυτη ελευθέρα γνώμη. Έπρεπε όμως να αποδείξουν ότι ήταν άξιοι της τιμής με την οποία τους κόσμησε. Γι’ αυτό δοκιμάστηκε η πίστη τους. Ένας απ’ αυτούς, ο Εωσφόρος, που ήταν ο πρώτος όλων των αγγελικών Ταγμάτων, αυτός που ήταν ο ωραιότερος, δυνατότερος και λαμπρότερος, υπερηφανεύθηκε και πίστεψε ότι μπορεί να αντικαταστήσει τον Θεό και να στήσει τον θρόνου του υπεράνω του Θεού. Αυτό ήταν το αμάρτημά του. Υπερηφανεύθηκε! Επαναστάτησε εναντίον του Θεού και μαζί του παρέσυρε μεγάλο αριθμό αγγέλων, που με την πτώση τους μετατράπηκαν από φωτεινούς αγγέλους σε σκοτεινούς και από αγίους σε πονηρούς. Όταν έπεσαν οι πονηροί άγγελοι, που ονομάζονται δαίμονες, συγκεντρώθηκαν όλα τα επουράνια Τάγματα και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ στάθηκε στο κέντρο και αναφώνησε: «Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου Θεού» και αμέσως οι άγιοι Άγγελοι στάθηκαν πιστοί προς τον Θεό και δεν ακολούθησαν την πονηρά σκέψη του Εωσφόρου. Έτσι επειδή με αυτή του την κραυγή, ο αρχάγγελος Μιχαήλ επανέφερε στην τάξη στα τάγματα των αγγέλων και σταμάτησε την κάθοδο και την πτώση τους, γι αυτό προς τιμήν αυτού του «σταματήματος» που επιτελέστηκε με τη φράση «στώμεν καλώς» προήλθε και το όνομα «Σταμάτης» και το όνομα «Σταματίνα».
Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, η φράση «Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου» χρησιμοποιείται στη Θεία Λειτουργία ακριβώς πριν την Αγία Αναφορά ώστε να αφυπνίσει τους πιστούς χριστιανούς και να σταθούν μετά φόβου (δηλαδή με σεβασμό) και με καλή συμπεριφορά μέσα στη Θεία Λειτουργία.πηγή

ΓΑΣΤΡΑ. ΕΝΑΣ ΦΟΡΗΤΟΣ ΦΟΥΡΝΟΣ.

Η γάστρα ήταν ένα απαραίτητο σκεύος της υπαίθριας ζωής. Πολύ λίγες

οικογένειες διέθεταν μόνιμους φούρνους στα ορεινά χωριά. Για να ψήσουν ψωμί ή φαγητό του φούρνου, έπρεπε να βρουν άλλο τρόπο. Η λύση ήταν ένας φορητός και γρήγορος φούρνος. Αυτό ήταν η γάστρα.
      

Η γάστρα αποτελείτο από μια ημισφαιρική χονδρή λαμαρίνα, που στο πάνω μέρος είχε μια λαβή για να μπορούν να τη σηκώνουν με το «ξυθάλι». Χαμηλότερα από τη λαβή είχε ένα μεταλλικό στεφάνι για να κρατάει τις ζεστές στάχτες και τ' αναμμένα κάρβουνα. Στη «γωνιά», η οποία αποτελείτο από «σίμαλες» πλάκες για να κρατούν την θέρμανση, άναβαν δυνατή φωτιά από λεπτά ξύλα για να κάνουν γρήγορη και δυνατή φλόγα και να δημιουργούν κάρβουνα πολύ γρήγορα. 

Πάνω σε αυτήν τη φοβερή φωτιά τοποθετούσαν τη γάστρα, η οποία γινόταν κατακόκκινη από τη δυνατή φλόγα. Όταν η φωτιά κατέπαυε, οι νοικοκυρές καθάριζαν τη γωνιά, έβαζαν το στρογγυλό ταψί με το ψωμί ή το φαγητό, μετά τη γάστρα και ύστερα τα κάρβουνα και τις ζεστές στάχτες πάνω και γύρω στη γάστρα και εσφράγιζε το φορητό φούρνο.

 Σε δύο η τρεις ώρες το φαγητό ή το ψωμί ήταν έτοιμο.
       Η γάστρα ήταν ένας πρωτόγονος φορητός φούρνος. Τον έπαιρνες μαζί σου, τον φόρτωνες στο γαϊδουράκι ή στο μουλάρι μαζί με τα πενιχρά τρόφιμα και με το πιτσιρίκι κάπου-κάπου. Έτσι μπορούσες να ψήσεις ψωμί (απαραίτητο), πίτες κρέας, μπακλαβά και άλλα.
Η γάστρα μαζί με την πυροστιά , το ξυθάλι, ένα κακάβι με το καπάκι για πιάτο, ήταν τα βασικά σκεύη της υπαίθριας κουζίνας.
      

κεραμικός μαστραπάς

Περιττό να πούμε ότι το φαγητό είχε υπέροχη γεύση, γιατί η γάστρα εσφράγιζε καλά και κρατούσε μέσα τα υγρά και έψηνε πολύ σιγά.
       Άλλα σκεύη της χωριάτικης μαγειρικής ήταν το τηγάνι, το ταψί (στρογγυλό), η χουλιάρα (κουτάλα), ο τέτζερης, ο μαστραπάς και άλλα. Καλή Όρεξη!...
πηγή

Ένα παραμύθι γιά μικρούς καί μεγάλους.

Το γιασεμί, η ροδιά και η χαρουπιά

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας βασιλιάς με τη γυναίκα του και είχαν ένα κοριτσάκι πολύ όμορφο και καλόκαρδο. Ζούσανε καλά μέχρι που ήρθε μια εποχή και η γυναίκα πέθανε. Ο βασιλιάς ξαναπαντρεύτηκε. Η δεύτερη γυναίκα έκανε κι αυτή μια κόρη που ήταν όμως κακιά, ζηλιάρα, είχε χίλια δυο κουσούρια. Ζήλευε τη μεγάλη και ήθελε να τη διώξει από το σπίτι. Σκέφτηκε τότε η βασίλισσα και φωνάζει το καλό κορίτσι και του λέει:
— Θα πας στο δάσος, να φέρεις το σάτσι* της δρακόντισσας για να κάνουμε πίτες. Σκεφτόταν έτσι πως το κορίτσι δε θα έβρισκε το δρόμο να γυρίσει πίσω και θα το έτρωγαν τα άγρια θηρία.

Η κοπέλα όμως ήταν καλός άνθρωπος, έκαμε το σταυρό της και πήρε το δρόμο για το δάσος. Εκεί συναντά ένα γιασεμί.
— Θα μου ρίξεις έναν κουβά νερό που διψάω; της λέει το γιασεμί.
— Τρεις κουβάδες θα σου ρίξω, όχι έναν, αποκρίθηκε το κορίτσι.
Ρίχνει τρεις κουβάδες νερό στο γιασεμί κι εκείνο της ευχήθηκε:
— Όπως μοσχομυρίζουν τα γιασεμάκια μου, έτσι να μοσχομυρίζεις κι εσύ.
Πάει παραπέρα και συναντά μια ροδιά και της λέει η ροδιά:

— Θα μου ρίξεις έναν κουβά νερό που διψάω;
— Τρεις κουβάδες θα σου ρίξω, όχι έναν, είπε το κορίτσι.
Της ρίχνει λοιπόν τρεις κουβάδες νερό.
— Όπως είναι τα ρόδια μου κόκκινα, έτσι κόκκινα να γίνουν τα μαγουλάκια σου, της ευχήθηκε η ροδιά.
Πάει παραπέρα, βρίσκει μια χαρουπιά, της λέει η χαρουπιά:
— Θα μου ρίξεις έναν κουβά νερό που διψάω;
— Τρεις κουβάδες θα σου ρίξω, όχι έναν.
Ρίχνει νερό και στη χαρουπιά κι αυτή της λέει:
— Όπως είναι τα χαρουπάκια μου μαύρα, έτσι μαύρα να γίνουν και τα ματάκια σου, τα φρυδάκια σου και τα τσίνορά* σου.
Φεύγει η κοπέλα, φτάνει στο σπίτι της δρακόντισσας και χτυπάει την πόρτα. Βγαίνει η δρακόντισσα και τη ρωτάει:

— Τι θέλεις;
— Με έστειλε η βασίλισσα να μου δώσεις το σάτσι σου, να κάνουμε πίτες.
— Εντάξει, λέει η δρακόντισσα, αλλά πρώτα έχω κι εγώ μια απαίτηση, να μου σιάξεις το σπίτι, να το ασπρίσεις, να το συγυρίσεις και μετά να ζυμώσεις.
— Εντάξει, της λέει η κοπέλα.
Ζυμώνει, μαγειρεύει, φτιάχνει το σπίτι, το έκαμε να αστράφτει. Η δρακόντισσα ευχαριστήθηκε. Παίρνει λοιπόν την κοπέλα, την πάει σ' ένα ξεροπήγαδο και της λέει:
— Κατέβα κάτω.
Κατεβαίνει εκείνη και η δρακόντισσα λέει στο ξεροπήγαδο:
— Πηγάδι, πηγαδάκι μου, ό,τι χρυσό, ό,τι ωραίο έχεις μέσα, να της το φορέσεις.
Βγαίνει η βασιλοπούλα ντυμένη στα χρυσά, κούκλα. Έπειτα παίρνει το σάτσι, χαιρετά τη δρακόντισσα και φεύγει. Στο δρόμο δίψασε. Βρίσκει μια λιμνούλα, σκύβει να πιει και κατά λάθος τής φεύγει το ένα παντοφλάκι και πέφτει στη λιμνούλα. Προσπάθησε να το πιάσει, όμως δεν τα κατάφερε. Φεύγει λοιπόν και πάει στο σπίτι. Όταν έφτασε, η αδελφή της ζήλεψε πολύ και είπε:
— Κοίτα πώς ήρθε, στα χρυσά ντυμένη!
Της λέει η μάνα της:
— Μη στενοχωριέσαι, θα κάνω τις πίτες και θα σε στείλω στη δρακόντισσα, να της πας το σάτσι και να την ευχαριστήσεις.
Πράγματι την έντυσε, πήρε το σάτσι και πάει. Στο δρόμο συναντά κι αυτή το γιασεμί που της είπε:
— Κόρη μου, ρίξε μου έναν κουβά νερό που διψάω.
— Τι λες καλέ, υπηρέτριά σου είμαι; λέει εκείνη.
Τότε της λέει το γιασεμάκι:
— Καλά, όσο άσχημη είσαι, άλλο τόσο άσχημη να γίνεις.
Φεύγει από εκεί και πάει στη ροδιά.
— Κόρη μου, της λέει η ροδιά, ρίξε μου έναν κουβά νερό, που διψάω.
— Όχι, δεν είμαι υπηρέτριά σου, της απαντά εκείνη.
Τότε της λέει η ροδιά:
— Όπως είναι κόκκινα τα ροδάκια μου, εσύ να γίνεις κίτρινη.
Φεύγει από εκεί, πάει στη χαρουπιά:
— Κόρη μου, της λέει η χαρουπιά, θα μου ρίξεις λίγο νερό, που διψάω;
— Δεν είμαι υπηρέτριά σου, να σου ρίξω νερό.
Τότε η χαρουπιά τής λέει:
— Όπως είναι τα χαρουπάκια μου καμπούρικα, να γίνεις κι εσύ καμπούρα.
Πάει στη δρακόντισσα.
— Ορίστε, της λέει, μου είπε η μαμά μου να σας φέρω το σάτσι σας.
— Θα το πάρω, αλλά πρώτα θα μου συγυρίσεις το σπίτι.
— Όχι, λέει εκείνη, εγώ δεν έρχομαι να κάνω τέτοιες δουλειές.
— Ωραία, της λέει η δρακόντισσα, έλα τότε στο πηγαδάκι.
Και λέει στο πηγαδάκι:
— Πηγάδι, πηγαδάκι μου, ό,τι κοπριές έχεις, λούσε την. Και το πηγαδάκι την έλουσε με αυτά.
Βγαίνει αυτή έξω, φεύγει κακοκαρδισμένη, πάει στη μάνα της και της λέει:
— Κοίταξε να δεις πώς ήρθα. — Μη στενοχωριέσαι, της λέει εκείνη, εγώ θα σε λούσω και θα πάρουμε της αδελφής σου τα ρούχα και θα σ' τα βάλω.
Ας αφήσουμε τώρα τα δυο κορίτσια και ας πάμε στο βασιλόπουλο ενός γειτονικού μέρους. Αυτό είχε βάλει τελάλη ότι ήθελε να παντρευτεί. Μια μέρα πήγε στη λιμνούλα να ποτίσει το άλογό του και αυτό φοβόταν και δεν ήθελε με κανένα τρόπο να πιει νερό. Το βασιλόπουλο κατάλαβε πως κάτι θα 'βλεπε και φοβόταν. Σκύβει και καθώς κοίταξε μέσα, είδε στον πάτο ένα παπούτσι που άστραφτε τόσο πολύ, που η λάμψη του φόβιζε το άλογο. Το τραβάει έξω και βάζει τον τελάλη και λέει:
— Όποιας είναι το παπούτσι, θα της το δώσω και θα την πάρω γυναίκα μου.
Μόλις το άκουσε η μητριά έκλεισε το καλό κορίτσι στο κοφίνι*, πήρε τα χρυσά ρούχα και τα έβαλε στη δική της κόρη. Έφτασε και η σειρά τους να πάει το βασιλόπουλο στο σπίτι τους και του λέει η μητριά:
— Της κόρης μου είναι τα ρούχα και τα παπούτσια, αυτή θα πάρεις γυναίκα.
Δεν του πολυάρεσε του βασιλιά αλλά τι να κάνει; Εκεί που καθόταν πάνω στο κοφίνι, τον τσιμπούσανε. Γιατί το καλό κορίτσι, πριν το κρύψουν στο κοφίνι, είχε πάρει μια βελόνα και με αυτήν κένταγε το βασιλόπουλο.
— Μα, τι έχει εδώ κάτω και με τσιμπάει; ρώτησε το βασιλόπουλο.
— Κλώσα, βασιλόπουλό μου, είναι, του λένε.
Αυτός όμως δε χάνει καιρό και σηκώνει το κοφίνι και από κάτω βγαίνει μια ωραιότατη κοπέλα. Της βάζει το παντόφλι και της ήρθε ίσα ίσα.
— Αυτή είναι η γυναίκα που θα πάρω, λέει το βασιλόπουλο.
Και παντρεύτηκαν και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

Λαϊκό παραμύθι των Μικρασιατών Ελλήνων
από την Ν. Αλικαρνασσό της Κρήτης

---

* μιντέρι: μικρός στενός καναπές
* σάτσι: ανοιχτό, χωρίς βάθος και επίπεδο σαν ταψί αντικείμενο, για ψήσιμο πίτας
* τσίνορα: βλεφαρίδες
* κοφίνι: πλεχτό καλάθι από κλαδιά λυγαριάς ή καλαμιάς
πηγη

Ο Νοέμβρης με βροχή, σκάβει, σπέρνει όλη τη γη.

Στο λαϊκό καλεντάρι ο Νοέμβριος ονομάζεται:

• Σποριάς και Μεσοσπορίτης, λόγω της σποράς δημητριακών και οσπρίων.
• Βροχάρης για τις βροχές του.
• Ανακατωμένος, λόγω των ακατάστατων καιρικών συνθηκών.
• Κρασομηνάς, επειδή ανοίγουν τα καινούργια κρασιά.
• Αϊ Ταξιάρχης, Αρχαγγελίτης, Αρχαγγελιάτης, Αϊ Στράτης και Αϊ Στράτηγος, από την εορτή των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ στις 8 Νοεμβρίου.
• Αγιομηνάς, από την εορτή του Αγίου Μηνά (11 Νοεμβρίου).
• Φιλιππιάτης, από την εορτή του Αγίου Φιλίππου (14 Νοεμβρίου).
• Αντριάς, από την εορτή του Αγίου Ανδρέα (30 Νοεμβρίου).

Από την εορτή του Αγίου Φιλίππου (14 Νοεμβρίου) έως τα Χριστούγεννα (25 Δεκεμβρίου) η Εκκλησία επιβάλλει την τήρηση νηστείας, το γνωστό Σαρανταήμερο, ενώ μία ακόμη γιορτή σηματοδοτεί εκκλησιαστικά τον Νοέμβριο: Τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου), που μας θυμίζουν την έλευση της νεαρής Μαρίας (μετέπειτα Θεοτόκου) στο Ναό και την αφιέρωσή της στο Θεό από τους γονείς της Ιωακείμ και Άννα.

Παροιμίες
ΜΗΝΕΣ | ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

Νοέμβρη νόα κι έσπερνε, Δεκέμβρη ιδέ κι απόσπειρε, κι έμπα και στ’ αμπέλι σου καλονοικοκύρης μέσα.

Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.

Ο Νοέμβρης έκλεισε; Τα ζευγάρια είναι στο στάβλο.

Ο Νοέμβρης κι αν βροντά, το κρασάκι να ’ναι καλά!

Ο Νοέμβρης με βροχή, σκάβει, σπέρνει όλη τη γη.

Το Νοέμβρη κρύο κάνει κι η φωτιά θα μας ζεστάνει.

Το Νοέμβρη, το Δεκέμβρη, φύτευε καταβολάδες.

πηγή

Η ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ

Η ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ

 Η πορτοκαλιά είναι είναι από τα αγαπημένα εσπεριδοειδή της ελληνικής γης καθώς την ευννοεί ιδιαίτερα το μεσογειακό κλίμ - See more at: http://praktikesidees.gr/v2/khpos/portokalia/#sthash.cubjtAgo.dpuf

 Η πορτοκαλιά είναι είναι από τα αγαπημένα εσπεριδοειδή της ελληνικής γης καθώς την ευννοεί ιδιαίτερα το μεσογειακό κλίμ - See more at: http://praktikesidees.gr/v2/khpos/portokalia/#sthash.cubjtAgo.dpuf

 Η πορτοκαλιά είναι είναι από τα αγαπημένα εσπεριδοειδή της ελληνικής γης καθώς την ευννοεί ιδιαίτερα το μεσογειακό κλίμ - See more at: http://praktikesidees.gr/v2/khpos/portokalia/#sthash.cubjtAgo.dpuf

Δέντρο αειθαλές που ζει πολλά χρόνια (πολυετές). Συγγενεύει με την κιτριά, τη νεραντζιά, τη λεμονιά, τη μανταρινιά. Η πορτοκαλιά δεν αντέχει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, το πολύ μέχρι και 4 βαθμούς υπό το μηδές, για το λόγο αυτό καλλιεργείται σε τροπικές, υποτροπικές και εύκρατες περιοχές με ήπιο χειμώνα. Είναι μικρό δέντρο που φτάνει σε ύψος τα 8 μέτρα και σπάνια τα ξεπερνά. Ο κορμός της είναι λείος και ίσιος, οι ρίζες της πλούσιες, θυσανωτές που δεν φτάνουν όμως σε μεγάλο βάθος.

Ποικιλίες
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να ξεχωρίσει κάποιος τις ποικιλίες πορτοκαλιάς μεταξύ τους. Ένας από αυτούς, τις κατηγοριοποιεί σε 4 ομάδες:

Ομφαλοφόρες: στο σημείο απέναντι από τον ποδίσκο (κοτσάνι) ο φλοιός των πορτοκαλιών δημιουργεί πτυχές και  μοιάζει με ένα μεγάλο ή μικρό εξόγκωμα, που ονομάζεται ομφαλός. Η σάρκα τους είναι τραγανή, τα κουκούτσια απουσιάζουν εντελώς ή είναι πολύ λίγα, συνήθως η φλούδα είναι χοντρή και διαχωρίζεται εύκολα από τη σάρκα του καρπού.

 Έχουν πλούσια και ευχάριστη γεύση, πιο γλυκιά από αυτήν των κοινών πορτοκαλιών και είναι συνήθως μεγαλύτερα σε μέγεθος από αυτά. Για το λόγο αυτά τα ομφαλοφόρα πορτοκάλια θεωρούνται περισσότερο κατάλληλα για επιτραπέζια κατανάλωση, καθώς ο χυμός τους έχει μια ελαφρά ξινή γεύση λόγω της παρουσίας της λιμονίνης (ωστόσο, πολλοί στύβουν και για χυμό τα ομφαλοφόρα). Τα πιο διαδεδομένα ομφαλοφόρα πορτοκάλια είναι οι ποικιλίες:

- Washington Navel (Ουάσινγκτον Νάβελ ή Μέρλιν): τα γνωστά μας Μέρλιν είναι η περισσότερο καλλιεργούμενη ποικιλία στην Ελλάδα. Τα Μέρλιν κόβονται από Νοέμβριο και ως Μάρτιο, είναι μεγάλα και σφαιρικά, χωρίς κουκούτσια, με μεγάλο ομφαλό και έντονα πορτοκαλί χρώμα φλούδας. Η σάρκα είναι ευχάριστη και τραγανή, με ιδιαίτερο άρωμα αλλά αν τα στύψουμε δε βγάζουν πολύ χυμό.

- Navelina (Ναβελίνα):επιλέγουμε την ποικιλία αυτή αν θέλουμε πρώιμα πορτοκάλια ή αν στο σημείο που θα φυτέψουμε το ‘’δέρνουν’’ οι αέρηδες, καθώς αντέχει στους ανέμους περισσότερα από άλλες πορτοκαλιές. Κόβουμε τα πορτοκάλια από τον Οκτώβριο και ως τον Ιανουάριο. Η φλούδα είναι λεία, με μικρό ομφαλό, το μέγεθος του καρπού είναι μέτριο προς μεγάλο και το σχήμα του ελαφρά ωοειδές. Σε σχέση με τα Μέρλιν έχουν κάπως λιγότερο γλυκιά γεύση αλλά μας δίνουν περισσότερο χυμό και δεν έχουν κουκούτσια. Να θυμόμαστε πως Οκτώβριο και Νοέμβριο, ενώ έχουν ωριμάσει οι καρποί και μπορούν να καταναλωθούν, το χρώμα της φλούδας παραμένει ακόμα ελαφρά πράσινο ενώ με την πάροδο του χρόνου γίνεται κοκκινοπορτοκαλί

- New Hall (Νιου Χολ): ισχύουν τα ίδια με τη Ναβελίνα, όσον αφορά την πρωιμότητα (το πρώτο πορτοκάλι που θα βρούμε στην αγορά), την ανθεκτικότητα στους ανέμους, το μέγεθος του καρπού και το χρώμα στα πορτοκάλια που πρωτοωριμάζουν. Με πολύ γλυκιά και ευχάριστη γεύση, είναι ιδανικό πορτοκάλι για επιτραπέζια χρήση.

Κοινά πορτοκάλια:

Τα χαρακτηριστικά της ομάδας αυτής είναι πως η συγκομιδή ξεκινά 1-2 μήνες πιο αργά από τα ομφαλοφόρα, η σάρκα των πορτοκαλιών έχει ξανθό χρώμα, υπόξινη γεύση και συνήθως έχουν αρκετά κουκούτσια, χωρίς ομφαλό. Είναι κατάλληλα περισσότερο για χυμό, παρά για επιτραπέζια χρήση.

- Salustiana (Σαλουστιάνα): τα πορτοκάλια αυτά ωριμάζουν από τα τέλη Νοεμβρίου και μετά. Είναι μέσου μεγέθους, με φλούδα μετρίου πάχους και χρώμα τυπικό πορτοκαλί. Η σάρκα τους είναι μαλακή με ελάχιστα ή καθόλου κουκούτσια και η γεύση τους γλυκιά και ευχάριστη ενώ δίνουν πλούσιο χυμό. Κατάλληλη ποικιλία για χυμό και επιτραπέζια χρήση.

- Valencia (Βαλέντσια): είναι η πιο όψιμη πορτοκαλιά, δηλαδή τα πορτοκάλια ωριμάζουν από Μάρτιο-Απρίλιο και οι καρποί παραμένουν στο δέντρο ως τον Σεπτέμβριο, κάποιες φορές όμως (σε δροσερές περιοχές) ως και τον Νοέμβριο! Είναι ανθεκτικά δέντρα στις δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες και στις ιώσεις. Το πορτοκάλι αυτό έχει μεσαίο μέγεθος, επίμηκες προς σφαιρικό σχήμα, παχύ και χοντρό φλοιό, ελάχιστα κουκούτσια με ευχάριστη και υπόξινη γεύση. Αν δε μαζευτούν οι καρποί την άνοιξη, το καλοκαίρι ξαναπαίρνουν ένα ελαφρύ πράσινο χρώμα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως δεν μπορούν να καταναλωθούν. Τα στύβουμε για χυμό αλλά τρώγονται και νωπά.

- Κοινά ελληνικά: με κάποια δυσκολία θα βρούμε στα φυτώρια και παλιές ελληνικές ποικιλίες κοινών πορτοκαλιών, όπως το Κοινά Άρτας, Χανιών, Σπάρτης κ.α. Τα πορτοκάλια αυτά έχουν χοντρή και ανώμαλη φλούδα, είναι μικρότερα από τα ομφαλοφόρα και καθώς έχουν πολλά κουκούτσια και κάπως ξινή γεύση, κάνουν περισσότερο για χυμό παρά για νωπή επιτραπέζια χρήση. Ωριμάζουν από τέλη Νοεμβρίου και μετά.

Αιματόσαρκα πορτοκάλια (αλλιώς, Σαγκουίνια):

Δεν έχουν ομφαλό και μοιάζουν αρκετά με τα κοινά πορτοκάλια. Η βασική τους διαφορά με τα κοινά είναι πως λόγω της παρουσίας ανθοκυανών έχουν κόκκινο χρώμα στο φλοιό, στη σάρκα και στο χυμό τους, ιδιαίτερα στις πιο κρύες περιοχές. Πρόκειται για μεσαίου μεγέθους πορτοκάλια, σχήματος σφαιρικό προς ελλειψοειδές, με καθόλου ή λίγα κουκούτσια και δίνουν πλούσιο χυμό αν τα στύψουμε. Λόγω κλιματικών παραγόντων, κάποιες φορές ο κόκκινος χρωματισμός δεν είναι ομοιόμορφος σε όλη την έκταση του καρπού, κάτι όμως που δεν πρέπει να μας ανησυχεί.

Επιλέγουμε μια από τις ποικιλίες Moro (Μόρο), Tarocco (Ταρόκο) ή Γουρίτσης. Με αυτή τη σειρά ωριμάζουν και το πορτοκάλια των ποικιλιών αυτών, με την Μόρο να ξεκινάει από τον Δεκέμβριο.

Γλυκόχυμα πορτοκάλια:

Είναι διάφορες ποικιλίες που όλες μαζί τις ονομάζουμε ‘’Ντόλτσο’’. Πολύ δύσκολα θα κερδίσουν την προτίμησή μας, γιατί ναι μεν έχουν πλούσιο χυμό και είναι γλυκά πορτοκάλια (η περιεκτικότητα σε κιτρικό οξύ είναι πολύ μικρή), ωστόσο έχουν αδιάφορη ως άνοστη γεύση και χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C.

Μικρές αλλά σημαντικές πληροφορίες
- Το δέντρο ‘’Calamondine (Καλαμοντίν)’’ δεν είναι πορτοκαλιά αλλά υβρίδιο μεταξύ ενός είδους μανταρινιάς με είδος κουμ-κουάτ και ονομάζεται επιστημονικά Citrofortunella microcarpa. Έχει μικρότερο μέγεθος από την πορτοκαλιά (ύψους 3-5μ.) και οι καρποί του που μοιάζουν με το πορτοκάλι χρησιμοποιούνται κυρίως για να δίνουν άρωμα σε φαγητά και λικέρ. Είναι κατάλληλο είδος για καλλιέργεια σε γλάστρα.

- Αν δεν έχουμε κήπο ή διαθέσιμο χώρο σε αυτόν, μπορούμε να καλλιεργήσουμε την πορτοκαλιά σε μεγάλη γλάστρα αλλά πάντα σε απευθείας έκθεση στον ήλιο ενώ θα απαιτηθούν πιο συχνά και πιο αυστηρά κλαδέματα. Για το σκοπό αυτό αγοράζουμε από το φυτώρια δέντρα που το σημείο εμβολιασμού τους δεν απέχει πολύ από τη μπάλα χώματος (λιγότερο από 50-60εκ., ρωτάμε σχετικά στα φυτώρια).

Πολλαπλασιασμός

Γίνεται με εμβολιασμό της επιθυμητής ποικιλίας σε ένα ανθεκτικό υποκείμενο-σπορόφυτο.Αν έχουμε παλιό δέντρο από πορτοκαλιά, λεμονιά ή μανταρινιά, μπορούμε να κόψουμε τους μεγάλους βραχίονες στο σημείο της διασταύρωσης με τον κεντρικό κορμό και να εμβολιάσουμε με εμβόλιο που θα πάρουμε από ένα άλλο, ενήλικο και απόλυτα υγιές δέντρο πορτοκαλιάς, που θα έχει την ποικιλία που επιθυμούμε. Η μέθοδος αυτή όμως, απαιτεί κάποιες γνώσεις και εμπειρία για να έχει επιτυχία.{πηγή}

Εκτός όμως από το ότι είναι νόστιμα, τα πορτοκάλια περιέχουν επίσης πολλά απαραίτητα για τον οργανισμό μας θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνη Α, Β1 και C. Ένα πορτοκάλι, μας προμηθεύει με σχεδόν το 100% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε βιταμίνη C.
Επίσης τα πορτοκάλια είναι μια καλή πηγή αμινοξέων, βήτα-καροτένιου, φολικού οξέως, πηκτίνης, καλίου, ασβεστίου, σιδήρου, ιωδίου, φωσφόρου, μαγγανίου, νατρίου, χλωρίου και ψευδαργύρου. Ένα πορτοκάλι έχει πάνω από 170 διαφορετικά φυτοθρεπτικά συστατικά και περισσότερα από 60 φλαβονοειδή, τα οποία έχει αποδειχθεί ότι έχουν αντικαρκινική και αντιφλεγμονώδη δράση, αλλά και ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
Ο συνδυασμός του υψηλού ποσοστού αντιοξειδωτικών (βιταμίνης C) και φλαβονοειδών στα πορτοκάλια, καθιστά το πορτοκάλι ως ένα από τα καλύτερα φρούτα, που συμβάλλει στην προώθηση της βέλτιστης υγείας.{πηγή}
 Προλαμβάνει τον καρκίνο
 Μειώνει τη χοληστερόλη
 Μειώνει την υψηλή πίεση του αίματος
 Καρδιαγγειακά οφέλη
 Καρδιαγγειακά οφέλη
 Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα
 Εμποδίζει τις πέτρες στα νεφρά
 Προστατεύει από μολύνσεις

 Η πορτοκαλιά είναι είναι από τα αγαπημένα εσπεριδοειδή της ελληνικής γης καθώς την ευννοεί ιδιαίτερα το μεσογειακό κλίμ - See more at: http://praktikesidees.gr/v2/khpos/portokalia/#sthash.cubjtAgo.dpuf