Νηστεία τών Χριστουγέννων: Πώς νηστεύουμε καί τί είναι τό Σαρανταλείτουργο.

Νηστεία των Χριστουγέννων

Πώς νηστεύουμε και τι είναι το Σαρανταλείτουργο 

Δεύτερη μακρά περίοδος νηστείας μετά την Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η νηστεία των Χριστουγέννων, γνωστή στη γλώσσα του ορθόδοξου λαού μας και ως σαρανταήμερο. 

Αρχίζει την 15η Νοεμβρίου και λήγει την 24η Δεκεμβρίου.

Η νηστεία του Σαρανταημέρου των Χριστουγέννων γίνεται ως εξής:

Ἀπό 15 έως 21 Νοεμβρίου κατάλυσις ελαίου, εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.

Την 21 Νοεμβρίου, εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, κατάλυσις ιχθύος όποια ημέρα και αν τύχη.

Από 21 Νοεμβρίου έως 17 Δεκεμβρίου:

Τα Σάββατα και τις Κυριακές κατάλυσις ιχθύος. 

Δευτέρα, Τρίτη και Πέμπτη κατάλυσις ελαίου. 

Τις Τετάρτες και τις Παρασκευές χωρίς λάδι, εκτός αν συμπέσουν οι εορτές: 16ην Νοεμβρίου του Αποστόλου Ματθαίου, την 25ην Νοεμβρίου της Αγίας Αικατερίνης, την 30ην Νοεμβρίου του Αποστόλου Ανδρέου, την 4ην Δεκεμβρίου της Αγίας Βαρβάρας, την 5ην Δεκεμβρίου του Αγίου Σάββα, την 6ην Δεκεμβρίου του Αγίου Νικολάου , την 9ην Δεκεμβρίου της Αγίας Άννης , την 12ην Δεκεμβρίου του Αγίου Σπυρίδωνος, την 15ην Δεκεμβρίου του Αγίου Ελευθερίου, την 17ην του Αγίου Διονυσίου και την 20ην Δεκεμβρίου του Αγίου Ιγνατίου.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ 

Από 18 έως 23 Δεκεμβρίου κατάλυσις ελαίου, εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.

Την Παραμονή των Χριστουγέννων 24ην Δεκεμβρίου δεν καταλύομεν έλαιον και οίνον εκτός αν τύχη Σάββατο ή Κυριακή.

Ἡ νηστεία ὅμως κατὰ τὴν ὑπόδειξη τοῦ Κυρίου μας ἔχει νόημα, ὅταν συνδυάζεται μὲ προσευχὴ καὶ ἐλεημοσύνη. Γιὰ τὸ λόγο αὐτό, ἡ Ἐκκλησία μὲ τὴν ἔναρξη τῆς νηστείας μᾶς προσκαλεῖ σὲ ἐντονότερη λειτουργικὴ ζωή καὶ ἀγαθοεργία.
Ἔτσι, ἡ ἐκκλησιαστικὴ παράδοση προβλέπει γιὰ τὴν περίοδο αὐτὴ τὴν καθημερινὴ -ἂν οἱ συνθῆκες τὸ ἐπιτρέπουν- τέλεση τῆς θείας λειτουργίας, τὴν τέλεση δηλαδὴ σαρανταλείτουργου.

Ἡ τέλεση τοῦ σαρανταλείτουργου ἀποτελεῖ πολὺ μεγάλη εὐλογία. Εἶναι μιὰ θαυμάσια εὐκαιρία γιὰ βίωση τὴς μυστηριακῆς καὶ λατρευτικῆς ζωῆς, γιὰ ἐπαφὴ μὲ τὸν πλοῦτο τῆς ὑμνολογίας καὶ τῆς ἀκροάσεως τῶν θείων Γραφῶν, γιὰ συχνότερη θεία κοινωνία, γιὰ συχνότερη συγκρότηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας.

Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος μᾶς λέει: «Σπουδάζετε πυκνότερον συνέρχεσθαι εἰς εὐχαριστίαν θεοῦ καὶ εἰς δόξαν. Ὅταν γὰρ πυκνῶς ἐπὶ τὸ αὐτὸ γίνεσθε, καθαιροῦνται οἱ δυνάμεις τοῦ σατανᾶ καὶ λύεται ὁ ὄλεθρος αὐτοῦ».

Δηλαδὴ «Προσπαθεῖστε μὲ σπουδὴ νὰ ἔρχεσθε ὅλοι στὴ Σύναξη τῆς Θείας Εὐχαριστίας (Θεία Λειτουργία), γιὰ νὰ εὐχαριστεῖτε τὸν Θεὸ καὶ νὰ Τὸν δοξολογεῖτε. Διότι ὅταν συχνά ἔρχεσθε στὴ Σύναξη τῆς Θείας Εὐχαριστίας (Θεία Λειτουργία), συντρίβονται οι δυνάμεις του σατανᾶ καί λύεται κάθε ὀλέθρια ἐνέργεια του».

Ἡ δύναμη τῆς Θείας Λειτουργίας δὲν εἶναι μαγική. Εἶναι ἡ δύναμη τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἑνότητας ἐν Χριστῷ. Ἡ Θεία Λειτουργία μᾶς μαθαίνει νὰ συγχωροῦμε, νὰ ἀγαποῦμε καὶ νὰ εἴμαστε ἑνωμένοι μὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.

Γι’ αὐτὸ ἄλλωστε προσφέρουμε τὰ Δῶρα μας στὸ Θεό, τὸν Ἄρτο καὶ τὸν Οἶνο, προσευχόμενοι γιὰ ζῶντες καὶ κεκοιμημένους ἀδελφούς μας. Ἡ μνημόνευση τῶν ὀνομάτων τῶν ζώντων καὶ κεκοιμημένων προσώπων (ἀνάγνωση τῶν «Διπτύχων») εἶναι ἔργο πολὺ σημαντικὸ καὶ ἱερό, ποὺ θεσμοθετήθηκε ἀπὸ τοὺς ἁγίους Ἀποστόλους καὶ ἐπιτελεῖται ἀδιάλειπτα μέσα στοὺς αἰῶνες. -- Πηγή: ierovima.gr

Δείτε και ωφέλιμα, σχετικά με την σημασία της συμμετοχής μας, στίς καθημερινές λειτουργίες (Σαρανταλείτουργο). Σκοπός δεν είναι απλά η παρουσία μας στόν ναό, αλλά η συχνή προσέλευση στο μυστήριο της Θείας Εὐχαριστίας, το να κοινωνήσουμε Σώμα και Αίμα Χριστού.  

Ὁ Μέγας Βασίλειος μαρτυρεῖ ὅτι οἱ χριστιανοί τῆς ἐποχῆς του κοινωνοῦσαν τακτικῶς τέσσερες φορές τήν ἑβδομάδα, δηλαδή τήν Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο καί Κυριακή (ἐπιστολή 93). 
 
Χαρακτηριστικό δε, της μεγάλης ωφέλιας της συχνής μεταλήψεως, είναι οτι στήν ευχή προ της θείας Κοινωνίας ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, ζητά το έλεος του Θεού, γιατί γνωρίζει ότι η θεία Κοινωνία ενεργεί ανάλογα με την πνευματική κατάσταση του ανθρώπου, ήτοι καθαρίζει, λαμπρύνει (φωτίζει) και θεοποιεί.

Η παρουσία του Χριστού με την συνεχή Θεία Κοινωνία  

Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης: "Περί συνεχούς Θείας Μεταλήψεως" 

Περί τής Συνεχούς Μεταλήψεως τών Αχράντων τού Χριστού Μυστηρίων 

Αγίου Αναστασίου Αντιοχείας
                                                                             

Κι ὅ­ταν μεθαύριο χτυπήσουν οἱ καμπάνες, νὰ μαζευτοῦμε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ νὰ ψάλουμε ὅ­λοι, «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» ἀμήν! ~ Επίσκοπος Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης (†)

    

από Δημήτρης Ρόδης 

ΤΟ ΓΝΕΣΙΜΟ

ΤΟ ΓΝΕΣΙΜΟ

του Γιάννη Σαντάρμη

-Πάρε, βαβά, τη ρόκα σου τη βαριοξομπλιασμένη

κι αρμάτωσε την με μαλλί και γνέσε την τουλούπα

και στρίψε γνέμα ολόψιλο, γνέμα χοντράδι φκιάσε.

Άλλοι αρματώνουν πρόβατα και γίδια με κουδούνια,

άλλοι αρματώνουν με σκουτιά πανώρια το κορμί τους,

αλλά η μανιά τη ρόκα της την ξύλινη αρματώνει

με μια τουλούπα κάτασπρη, παχιά-παχιά κι αφράτη.

Κάθεται η γριά στο πρόσπιτο, στο πετροπέζουλο όξω,

όξω στη μέρα τη λαμπρή και στη χρυσή λιακάδα,

κι έχει τη ρόκα στο πλευρό με τα πολλά πλουμίδια,

που στην κορφή τη σταυρωτή, στα γυρισμέν' αυτιά της

στέκεται η αρμάτα το μαλλί, στέκεται η τουλούπα,

καλόπλυτη στη ρεματιά, ξασμένη στο λανάρι.

Αρμέει της τούφας τη νουρά, τραβάει τη σκαμαγγέλα

κι όλο τ' αδράχτι στρίβοντας με το χοντρό σφοντύλι

γνέθει το πρόβιο το μαλλί και κλώθει τ' αρνοπόκι

κι είναι μακρόινο το μαλλί, λαγάρα αφρόχιονη είναι.

Μήτε βολεί την το σκαμνί, μήτε και το πεζούλι.

-Παράτα το προσκάμνι, γριά, το πετροπέζουλο άσε,

κάτσε ψηλά στο κούτσουρο, για να γυρνάς τ' αδράχτι, 

να ‘ναι οι απλωσιές σου ξέμακρες, τρανές οι οργιές σουνα 'ναι

και κάθε σου γνεσιά σαν το δικό σου μπόγι.

Απ' την τουλούπα του μαλλιού κι από τη ρόκα απάνω,

κρουστό-κρουστό κι ολόστριφτο το γνέμα κατεβαίνει,

άλλο λιανό, άλλο ψιλό, ψιλότερο άλλο ακόμα,

σαν της αράχνης την κλωνά που χύνεται ολόισια,

κι άλλο αφράτο κι ανάπαλο κι άλλο χοντρομπουλίδι,

όμοιο θαρρείς σαν άντερο, λες σχοινολίταρο ίδιο.

Κι όταν μακραίνει η απλωσιά κι όταν και το σφοντύλι

βαρεί και χάμου ακουμπά, βαρεί και χάμου κρούει,

το γνέμα ολοτυλίγεται στο ξύλινο τ' αδράχτι

και του χοντραίνει την κοιλιά και το κορμί του γύρα.

-Βαβά, πώς γνέθεις το μαλλί, πώς το γυρνάς τ' αδράχτι

και το σφοντύλι πώς σβαρνάς μέχρι το χώμα κάτου,

το γνέμα μιαν οργιά το πας, μια οργιά το κατεβάζεις,

χοντρό το φκιάνεις κάποτε, ψιλό πότε το στρίβεις.

-Χοντρό για υφάδι φκιάνω το, ψιλό για το στημόνι.

Για τήρα οι δρούγες στιβανιά, τήρα σωρό τ' αδράχτια,

μπέλες δρούγες και καψάλες, λάγια αδράχτια και σίβα.

Πάει η γιαγιούλα κι έρχεται και κουβαλάει ποκάρια,

πάνε οι τουλούπες στη σειρά, τ' αδράχτια στην αράδα

και το τραγούδι πάει κι αυτό το 'να ξοπίσω απ' τ' άλλο,

τραγούδι για το γνέσιμο, τραγούδι για τη ρόκα.

-Ρόκα μου, βάστα το μαλλί, σφοντύλι, στριφογύρνα

και γνέστε, χεροδάχτυλα, πολλές τις δρούγες κάντε,

να πάρω το μακρίδι τους, το γνέμα τους να πάρω,

να κάτσω στη φωτιά κοντά, πιο εκεί με τα νυχτέρια,

να πλέξω μπόλκα πλουμιστή να χύνεται στην πλάτη,

να φκιάσω κορμοφάνελες και μάλλινα τσουράπια,

να κάτσω και στον αργαλειό το βαριοσκαλισμένο

να υφάνω στρώσια του σπιτιού, του κρεβατιού χεράμια,

στο νοικοκύρη σάρικα, να 'χει πυκνό το φλόκο,

φέρμελες στους λεβέντες μου, στις κόρες μου σεγκούνες,

καμίσια για τις νύφες μου, για τους γαμπρούς σελάχια

και σπαργανήθρες μαλακές για τα παιδιά της νάκας.

Τέτοια η βαβούλα τραγουδά, τέτοια η βαβούλα λέει

κι όλο κρατεί τη ρόκα της κι όλο γυρνά τ' αδράχτι

κι όλο γνέθει τ' άσπρο μαλλί και στρίβει τ' ώριο γνέμα.

Γλωσσάρι

ανάπαλο, το = νήμα αφράτο, όπως το μαλλί της απάλας (τούφας), όχι πολύ στριμμένο, ίσια που να σμίξει η κλωστή κατά το γνέσιμο, γνεσμένη με αδράχτι - δρούγα προς τα πάνω, όχι με το αδράχτι προς τα κάτω, δημιουργείται δε χοντρό νήμα για βελέντζα ή κουβέρτα, συμπαμπαλο.

απλωσιά, η = μήκος νήματος τόσο, όσο φθάνει το χέρι της γνέστρας απλωμένο απ' την τουλούπα της ρόκας ή τηςδρούγας ως τ' αδρά­χτι, όταν ακουμπά χάμω.

άρματα, η = εφοδιασμός της ρόκας με μαλλί, εξοπλισμός, πλήρης στολή.

αρματώνω = τοποθετώ μαλλί στη ρόκα με σκοπό να γνεσθεί, εξοπλίζω, ντύνω.

αρνοπόκι, το = το σύνολο του μαλλιού από το κούρεμα τουαρνιού, που μοιάζει σαν ρολό.

βολεί = ευκολύνει, προσφέρεται, έχει διάθεση χρόνου.

γνέθω = μεταβάλλω το μαλλί ή το βαμπάκι σε νήμα με τοχέρι ή με μηχανή, κλώθω.

δρούγα (νήματος), η = το περιτυλιγμένο νήμα στ' αδράχτι, αδράχτια, άρπαγμα.

κλώθω = φτιάχνω νήμα, περιστρέφοντας μαλλί.

κλωνά, η = κλωστή, νήμα, κλωνιά.

κορμοφάνελα (ανδρική), η = φανέλα μάλλινη ήβαμπακερή, που φοριέται μέσ' από το πουκάμισο καιέρχεται σε επαφή με τη σάρκα, φθάνοντας πιο κάτω απ' τη μέση, σαρκοφανέλα, μεσοφανέλα, κατασάρκι.

λαγάρα, η = άριστης ποιότητας πρόβιο μαλλί με μεγάλη καιμακριά τρίχα, που κάνει δυνατό νήμα, μαΐσιο, σούμα, μακρίδι, μακρυμαλλίδι, σκλίδα.

λανάρι, το = όργανο από 4 σανίδες, σε σχήμαπαραλληλόγραμμο, που η επάνω σανίδα έχει σειρές απόμεταλλικά δόντια για το ξάσιμο του μαλλιού.

μανιά, η = γιαγιά, βαβά.

μπέλα, η = άσπρη.

μπόλκα, η = γυναικεία ζακέτα, είδος ελαφρού επενδύτη, μεμανίκια και γιακά που φθάνει ως τους γοφούς.

νάκα, η = ελαφριά βρεφική κούνια, με πέτσινη βάση, μήκους ενός μέτρου και πλάτους 80 εκατοστών, κατάμήκος δε των μεγα­λύτερων πλευρών της είναιπροσαρμοσμένοι 2 ξύλινοι άξο­νες, ισομεγέθεις μ' αυτές, στις άκρες των οποίων προσδένο­νται 2 μακριά σχοινιά ήλουριά, που χρησιμεύουν για φόρτω­ση ή κρέμασμα τηςκούνιας στην πλάτη ή στο ζώο, ανεμόκουνα.

ξασμένη, η = λαναρισμένη.

ποκάρι, το = το σύνολο του μαλλιού από το κούρεμα τουπροβάτου, που μοιάζει σαν ρολό.

σάρικα, η = μακριά φλοκοτή κάπα, φλοκάτα.

σεγκούνα, η = γυναικείος επενδύτης (επανωφόρι), με ήχωρίς μανί­κια, που φθάνει κάτω από τις γάμπες, σάρκα.

σελάχι, το = ζώνη ανδρική της μέσης, δερμάτινη ή υφαντή ήπλεκτή, που αποτελείται από 3-5 φύλλα για τηντοποθέτηση αντικει­μένων, κεμέρι, σελαχλίκι.

σίβο, το = αυτό που έχει σταχτοκαφέ σκούρο χρώμα.

σκαμαγγέλα, η = τουλούπα μαλλιού ή βαμβακιού, σκαμάγγι, τούφα.

σπαργανήθρα, η = βρεφικό μικρό χεράμι ή μικρή μαντανία, σπάργα­νο.

στημόνι, το = νήμα από μακρόινο μαλλί, στριφτό, λεπτό καιισόπαχο, για να περνά στο χτένι και στα μιτάρια και ναμην κόβεται, σαν τεντωθεί, τοποθετείται δε κατά μήκος του αργαλειού κι ανάμεσα του πλέκεται λοξά το υφάδι.

σφοντύλι, το = στρογγυλό, ημισφαιρικό, συμμετρικό βαρίδι, με μια τρύπα στη μέση και στο επάνω μέρος μ' ένα μικρό τσιγκέλι (τσινί) ή μια εγκοπή (κόκα ή γκάγκα ή δοντιά ήθηλιά), για το στερέωμα του νήματος, που τοποθετείταιστο κάτω μέρος του αδραχτιού, με σκοπό να επιταχαίνειτην περιστροφή του, κατά το γνέσιμο.

σχοινολίταρο, το = σχοινί.

φέρμελη, η = ανδρικό πολυτελές γιλέκο από μάλλινο δίμιτονήμα, έχει μανίκια ριγμένα στις πλάτες που φθάνουνπαρακάτω από τη μέση, πισωγέλεκο.

χεράμι, το = υφαντό από πρόβιο μαλλί, ελαφριά κουβέρτα, που χρη­σιμοποιείται ως στρώμα και ως σκέπασμα, τσόλι.

χοντρομπουλίδι, το = χοντρό νήμα.
http://fthiotikos-tymfristos.blogspot.gr