Σάββατο 26 Ιανουαρίου 2013

Το κλάδεμα της ελιάς


Για το κλάδεμα του δέντρου λέει η λαϊκή σοφία.
«Η ελιά θέλει λογικό κάτω και τρελό επάνω»
Να είσαι προσεκτικός  με την ελιά κάτω , όταν όμως την κλαδεύεις , κάντο σαν τρελός.  Θέλει πολύ  κλάδεμα για να προσφέρει καρπό πολύ.
Άλλωστε λένε «Δέντρο πού βλέπει τον Θεό, ξεχνάει τους ανθρώπους» , δηλαδή τρέχει προς τον ουρανό και δεν αποδίδει καρπούς.  
΄΄Όταν η ελιά  είναι μικρή πρέπει να είμαστε προσεκτικοί , να την φροντίζουμε στην ρίζα, να την «παρακαλάμε». Όταν μεγαλώσει την «διατάζουμε». 

Για να δούμε μερικές συμβουλές κλαδέματος.

Κλάδεμα ελιάς

Το χειμώνα η ελιά «ζητάει» το κλάδεμα. «Όταν το αφεντικό κλάδεψε την ελιά, η ελιά του είπε ευχαριστώ. Όταν τις έριξε λίπασμα του είπε τώρα με έριξες στην υποχρέωση.» (Λαϊκή σοφία). 
Η εργασία αυτή γίνεται κατά τους μήνες Νοέμβριο με Μάρτιο. Άλλοι κλαδεύουν κατά τη διάρκεια του μαζέματος. Γενικά ο τρόπος κλαδέματος διαφέρει από μέρος σε μέρος και είναι και ανάλογος του είδους της ελιάς. Εμείς κλαδεύουμε μετά το μάζεμα και μετά απο προσεκτική μελέτη του κάθε δένδρου. Ο τρόπος κλαδέματος που ακολουθούμε είναι προϊόν της 70χρονης εμπειρίας του Φανούρη και της Τουλάρας:
  • Με μια γρήγορη ματιά παρατηρούμε το γενικό σουλούπι του δένδρου (κλάρες που έχουν «ξεφύγει» ψηλά, άρρωστα ή ασθενικά κλαριά κ.α.)
  • Ξεκινώντας από το σταύρωμα του δένδρου ακολουθούμε τη διαδρομή των διαφόρων κλαριών και καθαρίζουμε τα νέα φυντάνια, ειδικά αυτά που κατευθύνονται προς τα μέσα.
  • Κάποιο απο τα νέα φυντάνια (συνήθως το χαμηλότερο) το αφήνουμε απείραχτο και το κατευθύνουμε προς το σημείο που θέλουμε να αναπτυχθεί. Όταν (μετά απο 3-4 χρόνια) μεγαλώσει αρκετά θα κοπεί η παλιά η κλάρα και θα μείνει αυτό.
  • Καθαρίζοντας τα φυντάνια στο κέντρο του δένδρου, φροντίζουμε να αφήσουμε κάποια, άν χρειάζεται, για την προστασία του δένδρου από τον ήλιο.
  • Συνεχίζοντας προς τα έξω (προς τις φούντες) καθαρίζουμε όλα τα εσωτερικά, κλαδιά που δε βλέπουν φως, που μπλέκονται ή κρύβουν κάποια άλλα («λέπρα» τα λέει ο Φανούρης), κλάρες που σέρνονται κάτω  και γενικά δίνουμε έναν αέρα στο δένδρο («να μπορεί να περνάει το πουλί»).
  • Στα μέρη που έχουμε αφήσει να μεγαλώνει η νέα κλάρα φροντίζουμε να μην υπάρχουν εμπόδια και να υπάρχει χώρος να «βοσκήσει«. (ήλιο εννοείται)
  • Όλα αυτά συνιστούν το «ψιλό» καθάρισμα που γίνεται κάθε χρόνο. Κάθε 4 χρόνια περίπου κάνουμε και το «χοντρό«. Οι παλιές οι κλάρες κόβονται και μένουν οι νέες. Αυτό βέβαια μπορεί και να γίνει σε οποιαδήποτε άλλη φάση χρειαστεί.
  • Το τελικό αποτέλεσμα θα πρέπει να είναι έτσι όπως στην  φωτογραφία. Σημειωτέον ότι εμείς τις κλαδεύουμε λίγο χαμηλές για να είναι πιο εύκολες στο μάζεμα.
  • http://users.sch.gr/gpantakis/?p=6819 
  •  
    να περνάει το πουλί

Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013

Τα υφαντά

Τα υφαντά ήταν δύο κατηγοριών: τα ράσινα, που ήταν χοντρά και γίνονταν με μαλλί (τρίχωμα των προβάτων), κοζιά (τρίχωμα των γιδιών) ή σπάρτο (φυτικές ίνες που τις έβγαζαν από τα κλωνιά του σπάρτου, με ειδική επεξεργασία) και τα πάνινα που γίνονταν με βαμβακερό νήμα (νέμα το έλεγαν).
kouverta_2
kouverta_1
Κουβέρτες. Υφασμένες με μαλλινες και βαμβακερές κλωστές, σε διάφορα σχέδια και χρώματα, χρησιμοπούνταν για σκέπασμα και στόλισμα


Ράσινα ήταν τα ρούχα που κοιμόνταν, (ματαράτσια, σαΐσματα, μαντανίες, κουβέρτες, προσκεφαλάδες), ρούχα που έστρωναν στο μπάτωμα ή κρέμαγαν στον τοίχο, (κιλίμια, κουρελούδες, πάντες), ρούχα που φορούσαν (κάπες, γιούρτες, ποδιές) και ρούχα που χρησιμοποιούσαν στις δουλειές τους (σακιά, τορβάδες, σακούλια, δισάκια και πα(γ)ιά).
kilimi kouverta_4
kilimi_4 kilimi_3

mataratsi_314_2 kourelou_2
Ματαράτσι. Το ύφαιναν με σπάρτο και το χρησιμοποιούσαν ως στρώμα (αφού το παραγέμιζαν με φλίτσια) ή και ως μεγάλο σακί Κουρελού. Την ύφαιναν με υλικό τα παλιά ρούχα. Τα έκοβαν σε λεπτές λουρίδες, τις οποίες έστριβαν και τις έκαναν σαν χοντρές κλωστές
Τα ράσινα ήταν κατά κανόνα ευκολότερα στην ύφανση, γιατί οι κλωστές ήταν πιο χοντρές και η μίτωση απλούστερη (εκτός από τις κουβέρτες, στις οποίες τα σχέδια που έκαναν, απαιτούσαν μίτωση αρκετά πολύπλοκη), έτσι η υφάντρα μπορούσε να βγάλει περισσότερα χεροπήχια την ημέρα. Το στιμόνι ήταν από μαλλί, όταν ύφαιναν μαντανίες, βαμβακερό ή λινό νήμα όταν ύφαιναν κουβέρτες ή στρίμα όταν ύφαιναν σαΐσματα, κουρελούδες, ματαράτσια κλπ). Το υφάδι δεν το πέρναγαν με σαΐτες αλλά με μασούρια ξύλινα, αρκετά μακρύτερα από αυτά πού χρησιμοποιούσαν στις σαΐτες.
sakouli_2 sakouli
Κεντητά ράσινα σακκούλια


andromida proskefalo_2
Ανδρομίδα. Συνήθως ήταν επιμήκης και εχρησιμοποιείτο για στρώσιμο ως χαλί Μαξιλάρι κεντητό
Με τα πάνινα υφαντά έφτιαχναν σεντόνια, μαξιλάρια και κυρίως τα ρούχα που φορούσαν (γυναικεία φορέματα και μεσοφόρια, ανδρικά πουκάμισα, παιδικά ρουχαλάκια). Μέχρι τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια αγοραστά υφάσματα για ρούχα ήταν μόνο το ντρίλι, με το οποίο έραβαν τα παντελόνια των ανδρών και μερικές φορές το τσίτι για τα γιορτινά φορέματα των γυναικών. Όλα τα άλλα ρούχα που φορούσαν τα έραβαν με υφαντό ύφασμα. Έτσι το πάνινο ύφασμα που προοριζόταν για φορεσιές το έκαναν με όμορφα σχέδια και χρώματα. Για να προκύψει ένα όμορφο σχέδιο, έβαφαν και το στιμόνι και το υφάδι. Για να γίνουν οι επιμήκεις λωρίδες, ανάλογα με το σχέδιο που ήθελαν, έβαζαν ορισμένα ζευγάρια «κλωνές» από κάθε χρώμα στο στιμόνι, που πρόσεχαν στο διάσιμο, το άπλωμα και το μίτωμα να πηγαίνουν παράλληλα. Για τις εγκάρσιες λωρίδες έβαζαν ανάλογο αριθμό κλωστών στο υφάδι. Τα σεντόνια συνήθως τα έκαναν άσπρα, αλλά έκαναν και χρωματιστά μονόχρωμα.
yfasma_1 yfasma
Πάνινα υφάσματα


Οι καλές υφάντρες μπορούσαν να συντονίζουν τα χέρια και τα πόδια τους με εκπληκτική ταχύτητα. Όταν πατούσαν το ένα ποδαρικό και άνοιγε το στόμα του πανιού, εκσφενδόνιζαν με το ένα χέρι τη σαΐτα με τέτοια δύναμη ώστε να φθάσει στην άλλη άκρη του πανιού και με το ίδιο χέρι που ελευθερωνόταν, έπιαναν το ξυλόχτενο από την κορυφή. Μόλις η σαΐτα έβγαινε από το στόμα του πανιού, την περίμενε το άλλο χέρι που την έπιανε και ταυτόχρονα το πρώτο χέρι βάραγε δυο φορές το ξυλόχτενο για να πιέσει ην κλωστή στο ύφασμα. Την ίδια στιγμή το άλλο πόδι είχε πατήσει το άλλο ποδαρικό και είχε ανοίξει το άλλο στόμα (οι κάτω κλωστές ανέβαιναν επάνω και αντιστρόφως), μέσα στο οποίο, το χέρι που κράταγε τη σαΐτα την εκσφενδόνιζε στην αντίθετη κατεύθυνση, για να επαναληφθεί η ίδια σειρά και πάλι και πάλι, χιλιάδες φορές, ώσπου να τελειώσει το ύφασμα. Για τις κουβέρτες που είχαν σχέδια χρειαζόταν περισσότερα ζευγάρια μιτάρια και ποδαρικά. Κάθε ζευγάρι μιτάρια ήταν κρεμασμένο στα ίδια τσιποκλείδαρα και άνοιγε ένα στόμα.
http://www.servou.gr/

Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2013

Λαδερό: Το σπιτικό φαγητό



Τα λαδερά αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία μαγειρευτών τροφίμων στην κουλτούρα του Έλληνα. Είναι συνδεδεμένα με το σπιτικό και υγιεινό φαγητό, ενώ φαίνεται να έχουν δεσμούς συγγένειας με το τυρί και το ψωμί, αποτελούν ένα φτωχό 'ορεκτικό' για πολλούς άνδρες και 'βραχνάς' για πολλές μαμάδες, ενώ την περίοδο της νηστείας… έχουν την τιμητική τους!
  
Τα λαδερά, με άλλα λόγια τα φαγητά που περιέχουν ένα τουλάχιστον λαχανικό και συνοδεύονται από ένα ακόμη συστατικό της ίδιας ή διαφορετικής ομάδας τροφίμων, θεωρούνται μέρος του Μεσογειακού τρόπου διατροφής και της αντίστοιχης κουλτούρας. Άλλωστε το όνομά τους είναι συνυφασμένο με τον πρωταγωνιστή της Μεσογειακής Διατροφής, το ελαιόλαδο.
  Οι φήμες λένε…
Ο περισσότερος κόσμος έχει ταυτίσει τα λαδερά φαγητά με την οικειότητα και τη ζεστασιά του σπιτιού, με άλλα λόγια, ακόμη και σήμερα, θεωρούνται ως τα κατεξοχήν σπιτικά φαγητά ακόμη κι αν τα αγοράσουμε από εστιατόριο. Παράλληλα, τα λαδερά είναι ταυτισμένα με την πιο ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή, στην αντίληψη των περισσότερων.
  …και η επιστήμη επιβεβαιώνει!
Πράγματι, τα λαδερά φαγητά, είναι μια από τις καλές συνήθειες του ελληνικού τραπεζιού εφόσον γίνονται η αιτία και η αφορμή να καταναλώσουμε τα λαχανικά σε μια διαφορετική έκδοση πέραν της σαλάτας. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζουμε στην καθημερινή μας διατροφή φυτικές ίνες αλλά και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, ιχνοστοιχεία αλλά και από πολύτιμα φυτοσυστατικά όπως τα αντιοξειδωτικά.
  
Παράλληλα, όταν συνοδεύονται από άλλες ομάδες τροφίμων όπως τα γαλακτοκομικά και κυρίως το τυρί, τα κρεατικά, τα αμυλούχα όπως το ρύζι, το κριθαράκι ή το πλιγούρι ή τα όσπρια μετατρέπονται σε ένα ισορροπημένο γεύμα. Η θρεπτική τους αξία αναβαθμίζεται ακόμη περισσότερο με την παρουσία του ελαιολάδου, της βασικής πηγής βιταμίνης E στη μεσογειακή διατροφή. Η αντιοξειδωτική δράση της βιταμίνης Ε σε συνδυασμό με τις πολυφαινόλες του ελαιολάδου μετατρέπουν τα λαδερά σε ένα σύμμαχο ενάντια στη φθορά που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες καθημερινά στο σώμα μας. 
Από την άλλη πλευρά, η παρουσία του ελαιολάδου σε μεγάλες ποσότητες εκτοξεύει τις θερμίδες των λαδερών, για αυτό είναι σημαντικό να το χρησιμοποιούμε με μέτρο!
  Γράφει η Ντορίνα Σιαλβέρα , MSc

Πηγές: www.nutrimed.gr
http://www.agrotikabook.gr/

Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2013

Καλλιεργείστε... όπως παλιά

Κάποιοι παλιοί καλλιεργητές φύτευαν στο περιβόλι τους, δίπλα στις καλλιέργειές τους, διάφορα αρωματικά φυτά και λουλούδια, τα οποία προστάτευαν και ωφελούσαν το περιβόλι. Στη Μακεδονία και στη Θεσσαλία, έσπερναν το φθινόπωρο κουκκιά και όταν αυτά άνθιζαν τότε όργωναν το χωράφι. Γνωστή είναι εξάλλου η λαϊκή παροιμία κατά την οποία το έδαφος προτρέπει το αφεντικό του να το λιπάνει με τη φράση: ή κούπρισέ με ή κούκκισέ με.
Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά συγκαλλιεργούμενα φυτά.
ΑΜΑΡΑΝΤΟΣ
Ο αμάραντος είναι ένα φυτό που θέλει ζέστη για να αναπτυχτεί. Κάνει καλό στο καλαμπόκι, τα φύλλα του παρέχουν σκιά και υγρασία στη ρίζα. Φιλοξενεί αρπακτικά σκαθάρια του εδάφους. Ενώ μπορούμε να φάμε τα φρέσκα φύλλα σε σαλάτες.
άνηθος
ΑΝΗΘΟΣ
Ο άνηθος βελτιώνει την αύξηση και την υγεία του λάχανου. Μην το φυτέψτε κοντά στα καρότα. Είναι ο καλύτερος φίλος για το μαρούλι. Προσελκύει τις αρπακτικές σφήκες. Αποκρούει τα άκαρια αραχνών μέχρι ενός ορισμένου βαθμού. Επίσης μπορεί να αποκρούει το έντομο της κολοκύθας (διασκορπίστε μερικά μεγάλα φύλλα άνηθου στα φυτά.) Ο άνηθος πηγαίνει καλά με τα κρεμμύδια, το λάχανο, το γλυκό καλαμπόκι και τα αγγούρια. Ο άνηθος προσελκύει το σκουλήκι της ντομάτας έτσι για αυτό καλό θα ήταν να το φυτέψουμε κάπου μακριά.
ΑΠΗΓΑΝΟΣ
Ο απήγανος καλλιεργείτε με τριαντάφυλλα, φρούτα (κυρίως σύκα), σμέουρα και λεβάντα.
Διώχνει τους σκώρους, τους ψύλλους,την προνύμφη των κρεμμυδιών, τα σαλιγκάρια, τις μύγες από τα τριαντάφυλλα και τα σμέουρα. Επιπλέον η μυρωδιά του απωθεί τις γάτες. Δεν καλλιεργείτε με αγγούρια, λάχανο, βασιλικό και φασκόμηλο.Προσοχή γιατί μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα.
ΑΧΙΛΛΕΙΑ
Μια χούφτα φύλλα αχίλλειας που προστίθενται στο σωρό λιπάσματος επιταχύνει πραγματικά τη διαδικασία. Προσελκύει πολλά ωφέλημα έντομα όπως σφήκες και πασχαλίτσες. Μπορεί ακόμη να αυξήσει την περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο σε βότανα όταν φυτεύονται μεταξύ τους.
Είναι από τα καλύτερα και απαραίτητα φυτά στο βιολογικό περιβόλι.
ΑΨΙΘΙΑ
Κρατά τα ζώα μακριά από τον κήπο όταν φυτεύεται ως σύνορα. Δεν καλλιεργείτε με μπιζέλια και φασόλια. Ένα τσάι που γίνεται για ψεκασμό από αψιθιά, θα αποκρούσει αποτελεσματικά τους ψύλλους, και τους γυμνοσάλιαγκες.
ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ
Καλλιεργείτε μαζί με τις ντομάτες για να βελτιώσει την ανάπτυξη και τη γεύση. Ο βασιλικός απωθεί τις μύγες και τα κουνούπια.
ΒΟΡΑΓΚΟ
Το βάζουμε συνήθως μαζί με τις ντομάτες την κολοκύθα και τις φράουλες . Αποτρέπει την κάμπια της ντομάτας και τα σκουλήκια. Είναι από τα καλύτερα μελισσοκομικά φυτά. Προσθέτει μεταλλεύματα ιχνών στο χώμα και είναι καλή προσθήκη για την δημιουργία κομπόστας.
ΓΕΡΑΝΙ
Αποκρούει τα σκουλήκια και τα σκαθάρια. Καλλιεργείτε μαζί με τα σταφύλια, τα τριαντάφυλλα, το καλαμπόκι και το λάχανο.
Δάφνη
ΔΑΦΝΗ
Ένα φρέσκο φύλλο δάφνης σε κάθε δοχείο αποθήκευσης φασολιών θα αποτρέψει τα έντομα και τους σκώρους. Τρίψτε και πασπαλίστε ξηρά φύλλα δάφνης μαζί με καυτερή πιπεριά, και μέντα στον κήπο ως φυσική σκόνη εντομοκτόνου. Για να απωθήσετε τις κατσαρίδες διασκορπίστε φύλλα δάφνης στις εισόδους και γύρω από το σπίτι σας.
ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ
Καλλιεργείτε με λάχανο, φασόλια, καρότα και φασκόμηλο. Αποτρέπει τα σκαθάρια και τις μύγες.
Δυόσμος,
ΔΥΟΣΜΟΣ
Διώχνει τα μυρμήγκια, τα τρωκτικά και βελτιώνει την υγεία των ντοματών.
ΗΛΙΑΝΘΟΣ
Η φύτευση των ηλίανθων με το καλαμπόκι λέγεται από μερικούς ότι γίνετε για να αυξήσει την παραγωγή.  Το κόλπο όμως είναι ότι οι ηλίανθοι μας δείχνουν πότε πρέπει να ποτίσουμε το καλαμπόκι.
ΘΥΜΑΡΙ
Διώχνει τα σκουλήκια .
ΚΑΤΙΦΕΣ/ΚΑΛΕΝΤΟΥΛΑ
Από τα καλύτερα αποτρεπτικά φυτά ενάντια στα παράσιτα. Κρατά το χώμα χωρίς έντομα. Καλλιεργείστε το σε όλο τον κήπο. Οι καλέντουλες που επιλέγετε για φυτοπροστασία πρέπει να είναι συγκεκριμένες ποικιλίες όπως η γαλλικη Marigold (patula Τ.) και η μεξικάνικη (minuta Τ.). Οι λευκές μύγες μισούν την μυρωδιά του κατιφέ. Το αρνητικό είναι ότι οι καλέντουλες προσελκύουν τα ακάρια και γυμνοσάλιαγκες.
H συγκαλλιέργεια του κατιφέ με ελιά περιορίζει σε σημαντικό βαθμό τη βερτιτσιλλίωση.
ΚΟΛΙΑΝΤΡΟ
Διώχνει τις αράχνες από τις πατάτες.
ΛΕΒΑΝΤΑ
Τα λουλούδια της λεβάντας τρέφουν με νέκταρ πολλά ευεργετικά έντομα.
Mαϊντανός,
ΜΑΙΝΤΑΝΟΣ
Καλλιεργείτε με ντομάτα, καρότο, κρεμμύδια, σπαράγγι και τριαντάφυλλα. Ο μαϊντανός αυξάνει το άρωμα των τριαντάφυλλων όταν φυτεύονται γύρω από τη βάση τους. Δεν καλλιεργείται με μέντα.
Μαντζουράνα
ΜΑΤΖΟΥΡΑΝΑ
Σαν συντροφικό φυτό καλυτερεύει την γεύση των λαχανικών και των βοτάνων. Η γλυκιά ματζουράνα είναι το καλύτερο είδος.
ΜΕΛΙΣΣΟΧΟΡΤΟ
Ψεκάστε σε όλο τον κήπο για να αποτρέψετε πολλά ζωύφια και κυρίως της κολοκύθας. Το μελισσόχορτο έχει ενώσεις citronella για αυτό συντρίψτε και τρίψτε τα φύλλα στο δέρμα σας για να κρατήσετε τα κουνούπια μακριά.
ΝΕΡΟΚΑΡΔΑΜΟ
Καλλιεργείστε ως εμπόδιο γύρω από τις ντομάτες, ραδίκια, λάχανο, αγγούρια, και κάτω από τα οπορωφόρα δέντρα. Διώχνει λευκές μύγες, ζωύφια και σκαθάρια.
ΝΤΑΛΙΑ
Αυτά τα όμορφα μεγάλα λουλούδια αποκρούουν τους νηματώδεις του εδάφους.
ΠΕΤΟΥΝΙΑ
Καλλιεργείτε με ντομάτες αλλά φυτεύεται παντού. Διώχνουν το σκαθάρι σπαραγγιού και τα τζιτζίκια.
ΡΙΓΑΝΗ
Κάνει καλό σε όλες τις καλλιέργειες και κυρίως στο λάχανο. Φυτέψτε κοντά στο μπρόκολο, το λάχανο και το κουνουπίδι για να αποκρούσετε την πεταλούδα.
ΣΚΟΡΔΟ
Καλλιεργείστε το κοντά στα τριαντάφυλλα για να διώξει τις αφίδες. Συσσωρεύει το θείο: ένα φυσικό μυκητοκτόνο που θα βοηθήσει στον κήπο με την πρόληψη ασθενειών..
Δεντρολίβανο
ΥΣΣΩΠΟΣ
Καλλιεργείτε με το αμπέλι και το λάχανο. Ο ύσσωπος είναι το πρώτο φυτό στην προτίμηση των μελισσών και για αυτό μερικοί μελισσοπαραγωγοί τρίβουν την κυψέλη με αυτό το για να ενθαρρύνουν τις μέλισσες για να μένουν στο σπίτι τους. Δεν καλλιεργείτε με ραπανάκια.
ΧΑΜΟΜΗΛΙ
Βελτιώνει τη γεύση των λαχάνων, των αγγουριών και των κρεμμυδιών. Συσσωρεύει το ασβέστιο, το κάλιο και το θείο, επιστρέφοντας τους αργότερα στο χώμα. Αυξάνει τα αιθέρια έλαια στα βότανα. Είναι ετήσιο φυτό και συμπαθεί τον πλήρη ήλιο.
Μην ξεχνάμε όμως ότι η βιολογική καλλιέργεια βασίζεται στην πρόληψη και όχι στη θεραπεία!!!
 fytokomia.gr
http://www.agrotikabook.gr/

Παρασκευή 11 Ιανουαρίου 2013

Ιανουάριος. Τι φυτεύουμε και τι μεταφυτεύουμε

Σπέρνουμε: μπιζέλια, κουκιά, 
σπανάκια, σέσκλα, πράσα, ενώ σε θερμοκήπιο αγγούρια, 
ντομάτες, πιπεριές, καρότα μελιτζάνες.
Φυτεύουμε: Κρεμμύδια σκόρδα καρότο
Συγκομιδή: Λεμόνια, πορτοκάλια, 

μανταρίνια, νεράντζια, περγαμότα , μαρούλια, μπρόκολα, κουνουπίδια, χλωρά ραδίκια, ζοχούς, ρόκα, σπανάκι, σέσκλα, λάπατα, σινάπια, βρούβες, τσουκνίδες, μάραθο, σέλινο, 
Κρεμμύδια σκόρδα καρότο.
http://www.agrotikabook.gr/

Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2013

Τι να βάλω στο καλάθι του Ιανουαρίου; Σέλινο !


Ταυτισμένο με τις αχνιστές χειμωνιάτικες σούπες, το σέλινο είναι ένα λαχανικό εξαιρετικά φτωχό σε θερμίδες, αλλά πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, το οποίο αποτελεί βασικό αμυντικό οπλοστάσιο του οργανισμού μας. Ας το βάλουμε, λοιπόν, στο καλάθι του Ιανουαρίου!
Σέλινο
Τι μας προσφέρει: Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν στη μαγειρική, ενώ οι Κινέζοι είχαν αναγνωρίσει εκτός των άλλων και τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Β1, C και Κ, φυλλικό οξύ και ασβέστιο, ενώ περιέχει και φλαβονοειδή (στα οποία οφείλεται το χαρακτηριστικό του άρωμα), τα οποία επιτίθενται ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, δρώντας έτσι προστατευτικά απέναντι σε διάφορες μορφές καρκίνου και συμβάλλοντας στην καλή λειτουργία της καρδιάς. Τόσο η βιταμίνη C, όσο και τα φλαβονοειδή που εμπεριέχονται στο σέλινο βοηθούν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Μελέτες αποδίδουν στο σέλινο φαρμακευτικές ιδιότητες σε παθήσεις των νεφρών και της ουροδόχου κύστεως (λόγω της διουρητικής του δράσης), αλλά και σε περιπτώσεις αρθριτικών παθήσεων. Μάλιστα, αμερικανική μελέτη υποστηρίζει ότι μια χημική ουσία που περιέχει το σέλινο (λουτεολίνη) μπορεί να αποτελέσει ασπίδα κατά των εγκεφαλικών νόσων. Οι βασικές ποικιλίες του σέλινου είναι δυο: αυτή που καλλιεργείται για τα φύλλα του (φυλλώδες), καθώς και η γνωστή μας σελινόριζα που περιλαμβάνει τη σαρκώδη ρίζα.
Τεστ φρεσκάδας: Όταν επιλέγετε σελινόριζα, καλό είναι να προτιμάτε ρίζες στρογγυλές και ομοιογενείς, γιατί είναι πιο εύκολο να καθαριστούν. Οι ρίζες πρέπει να είναι βαριές και να έχουν μικρά φύλλα με ζωηρό πράσινο χρώμα. Όσο για το φυλλώδες σέλινο, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι είναι πολύ φρέσκο όταν το αγοράζετε, επειδή αφυδατώνεται γρήγορα.
Στην κουζίνα: Η σελινόριζα τρώγεται ωμή μέσα σε σαλάτες και δίνει ιδιαίτερη γεύση και άρωμα σε σούπες. Δοκιμάστε την κλασική συνταγή του χοιρινού με σέλινο ή πειραματιστείτε με κοτόπουλο ή και ψάρι.
Στο ψυγείο: Και οι δυο ποικιλίες διατηρούνται στο ψυγείο. Η σελινόριζα είναι πιο ανθεκτική, ενώ το φυλλώδες σέλινο καλό είναι πριν το αποθηκεύσουμε να το τυλίξουμε με σε ένα υγρό πανί ή να το βάλουμε μέσα σε πλαστική σακούλα.
Tip: Πέρα από τη μαγειρική, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το σέλινο για να φτιάξετε ένα αποτοξινωτικό ρόφημα. Σε ζεστό νερό ρίξτε λίγο σέλινο, σουρώστε και πιείτε το. Η αποτοξινωτική του δράση στηρίζεται στις διουρητικές του ιδιότητες.
Σημείωση: Tο σέλερι μοιάζει με το σέλινο, αλλά έχει πιο χονδρούς και πιο επιμήκεις μίσχους. Επειδή είναι εντυπωσιακό, προορίζεται συνήθως για τις σαλάτες. 
http://www.agrotikabook.gr/

Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2013

Ο Γενάρης . Ημερολόγιο αγροτικών εργασιών


Το Γενάρη πρέπει να κλαδεύουμε τις κληματαριές, όχι όμως την αυγή, ούτε αργά το δειλινό. 
Τον ίδιο μήνα πρέπει να κόβουμε τα ξύλα που θα χρησιμεύσουν για οικοδομή και για τις άλλες δουλειές στις 3 πρώτες ήμερες του φεγγαριού και όταν το φεγγάρι είναι κάτω από τη γη. Γιατί το φως του φεγγαριού μαλακώνει τα ξύλα. Και τα ξύλα που θα κόψουμε τις ήμερες αυτές, που είπαμε δεν θα σαπίσουν.
Το Γενάρη επίσης πρέπει να κοπρίζουμε τα καρποφόρα δέντρα, αλλά η κοπριά δεν πρέπει να αγγίζει τις ρίζες. 
Τον ίδιο μήνα κεντρώνουμε όσα δέντρα ανθίζουν πρώτα, δηλαδή τις ροδακινιές, τις δαμασκηνιές, τις βερικοκιές, τις αμυγδαλιές, τις κερασιές. 

Επίσης πρέπει να κλαδεύουμε τα χαμηλά κλήματα με πολύ κοφτερό κλαδευτήρι, άλλα σε ημέρες και ώρες που κάνει καλοκαιριά. 
Τον ίδιο μήνα πρέπει να φυτεύουμε τα αμπέλια από τα μέσα του μηνός (δηλ. με το νέο ημερολόγιο 28 Ιανουαρίου), έως τότε που δέχεται η γη τo φύτεμα αναλόγως της ποιότητος της.
Δεν πρέπει να σπέρνουμε το Γενάρη γιατί η γη είναι βαριά και αραιή και βγάζει καπνούς και μοιάζει με μαλλιά κακοξαμμένα. 
Πρέπει να κοπρίζουμε το τριφύλλι και το τριφυλλόκλαδο το θερίζουμε χλωρό. 
Όσα χωράφια έχουν γη ξερή, ή ελαφριά, ή άσπρη ή φτενή ή αμμουδερή ή γεμάτη ρίζες και χαμόκλαδα ή είναι σε χωματόβουνα και έτυχε να μην τα οργώσουμε τον Οκτώβριο, τα οργώνουμε το Γενάρη, πριν τα κοπρίσουμε με μικρό αλέτρι και αμέσως κατόπιν τα κοπρίζουμε. 
Την αλμυρή γη επίσης τη γυρίζουμε με μικρό αλέτρι και κοπρίζουμε επάνω κουκάχερα ή άχυρα από σιτάρι και κριθάρι.

http://www.ftiaxno.gr/

Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2013

Τά άγια θεοφάνεια




Λατρευτικές παραδόσεις Θεοφανίων
 - Φυγή καλικάντζαρων
Τα ΘεοφάνιαΘεοφάνεια) είναι μεγάλη ετήσια χριστιανική εορτή της ανάμνησης της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή(¹). Εορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου (εορτών των Χριστουγέννων). Το όνομα προκύπτει από την φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας που συνέβη σύμφωνα με τρεις σχετικές ευαγγελικές περικοπές. Η εορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνια και ΦώταΕορτή των Φώτων).Σε αυτή την εορτή γιορτάζουν τα ονόματα Φωτεινή και Ουρανία.
Η εορτή των Θεοφανίων περικλείει και πολλές εκδηλώσεις που αποτελούν διαιώνιση αρχαίων (ελληνικών) εθίμων. Στην αντίληψη του Ελληνικού λαού τα Θεοφάνια είναι «Μεγάλη γιορτή Θεότρομη». Για μερικές μάλιστα περιφέρειες της Μακεδονίας (Δυτικής) αποτελούν τη μεγαλύτερη γιορτή του έτους και κάθε καινούργιο ρούχο το «πρωτοφορούν στα Φώτα για να φωτιστεί».
Αλλά και κατά τη δογματική η Βάπτιση του Χριστού συμβολίζει τη παλιγγενεσία του ανθρώπου έχοντας έτσι μεγάλη σημασία, γι΄ αυτό και μέχρι το Δ΄ αιώνα οι χριστιανοί γιόρταζαν Πρωτοχρονιά στη Βάπτιση του Χριστού στις 6 Ιανουαρίου.
Βασική τελετουργία των Θεοφανίων είναι ο «αγιασμός των υδάτων» με τη κατάδυση του Σταυρού κατά μίμηση της Βάπτισης του Θεανθρώπου. Στην ελληνική εθιμολογία όμως, ο εν λόγω Αγιασμός έχει και την έννοια του καθαρμού, του εξαγνισμού των ανθρώπων καθώς και της απαλλαγής του από την επήρεια των δαιμονίων. Η τελευταία δε αυτή έννοια δεν είναι ασφαλώς αυστηρά χριστιανική, αλλά έχει ρίζες στην αρχαία λατρεία. Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας ο αγιασμός γίνεται για πρώτη φορά (στις μέρες αυτές) τη παραμονή των Θεοφανίων που λέγεται «μικρός αγιασμός» ή «Πρωτάγιαση» ή «Φώτιση». 
Με τη πρωτάγιαση ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών. Η πρωτάγιαση είναι και το αποτελεσματικό μέσο με το οποίο τρέπονται σε άγρια φυγή οι καλικάντζαροι εκτός από το άναμμα μιας μεγάλης υπαίθριας φωτιάς.
Ο Μεγάλος όμως Αγιασμός γίνεται ανήμερα των Θεοφανίων εντός των Εκκλησιών σε ειδική εξέδρα στολισμένη επί της οποίας φέρεται μέγα σκεύος γεμάτου ύδατος. Στη συνέχεια γίνεται η κατάδυση του Σταυρού στη Θάλασσα ή σε γειτονικό ποταμό ή λίμνη ή και στην ανάγκη σε δεξαμενή (όπως στην Αθήνα). 
Η κατάδυση του Σταυρού, κατά τη λαϊκή πίστη δίνει στο νερό καθαρτικές και εξυγιαντικές ικανότητες. Οι κάτοικοι πολλών περιοχών μετά τη κατάδυση τρέχουν στις παραλίες της θάλασσας ή στις όχθες ποταμών ή λιμνών και πλένουν τα αγροτικά τους εργαλεία ακόμη και εικονίσματα. Κατά τη κοινή λαϊκή δοξασία ακόμη και τα εικονίσματα με το πέρασμα του χρόνου χάνουν την αρχική δύναμη και αξία τους που την αποκτούν όμως εκ νέου από το αγιασμένο νερό.
Αυτή ακριβώς η διαδικασία δεν αποτελεί παρά μόνο ακριβώς πιστή επιβίωση των αρχαίων δοξασιών. Οι αρχαίοι π.χ. Αθηναίοι είχαν τη τελετή (διαδικασία) των γνωστών «Πλυντηρίων» όπως την αποκαλούσαν κατά την οποία μετέφεραν «εν πομπή» στην ακτή του Φαλήρου το άγαλμα της Αθηνάς. Εκεί το έπλεναν με θαλασσινό νερό για να το καθαρίσουν από ρίπους και να ανανεωθούν οι ιερές δυνάμεις του αγάλματος.
Σήμερα οι γυναίκες πολλών περιοχών επαναλαμβάνουν αυτό το αρχαίο έθιμο το πλύσιμο των εικόνων συνδυαζόμενο όμως και με άλλες πράξεις της μεσαιωνικής και αρχαίας μαγείας. Όπως στη Πλάκα της Μυτιλήνης που την ώρα που βουτούν οι βουτηχτάδες να πιάσουν τον Σταυρό οι γυναίκες την ίδια στιγμή «παίρνουν με μια κρατούνα (= νεροκολοκύθα) νερό από 40 κύματα κι έπειτα με βαμβάκι που βουτούν σ΄ αυτό καθαρίζουν τα εικονίσματα χωρίς να μιλούν σε όλη αυτή τη διαδικασία («άλαλο νερό») και στη συνέχεια το νερό το ρίχνουν σε μέρος που δεν πατιέται (σε χωνευτήρι της εκκλησίας)».
Απολυτίκιο Θεοφανίων
«Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε
η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις
του γαρ Γεννήτορος η φωνή προσεμαρτύρει Σοι
αγαπητόν Σε Υιόν ονομάζουσα
και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς
εβεβαίου του λόγου το ασφαλές
Ο επιφανείς Χριστέ ο Θεός
Και τον κόσμον φωτίσας δόξα Σοι»

 http://el.wikipedia.org/

Χαλβάς σπιτικός - Μία συνταγή της Αρκαδίας



Υλικά
1 φλιτζάνι τσαγιού
ελαιόλαδο
2 φλιτζάνια τσαγιού ψιλό σιμιγδάλι

3 φλιτζάνια τσαγιού ζάχαρη

4 φλιτζάνια τσαγιού νερό

1 φλιτζάνι τσαγιού μαύρη σταφίδα

1 κουταλιά σούπας κανέλα
1 φλιτζάνι τσαγιού καρύδια κοπανισμένα
ΕκτέλεσηΣε βαθιά κατσαρόλα βάζουμε το λάδι και, όταν κάψει, ρίχνουμε το σιμιγδάλι και ανακατεύουμε με ξύλινη κουτάλα συνεχώς μέχρι να 'καβουρντιστεί'. Προσθέτουμε την κανέλα και, χαμηλώνοντας τη φωτιά, ρίχνουμε το νερό, στο οποίο προηγουμένως έχουμε διαλύσει τη ζάχαρη. Συνεχίζουμε το ανακάτεμα χωρίς διακοπή, έως ότου ο χαλβάς ξεκολλήσει τελείως από την κατσαρόλα και δεν έχει καθόλου υγρασία. Λίγο πριν τον βγάλουμε από τη φωτιά, ρίχνουμε τη σταφίδα. Τον βάζουμε σε φορμάκια και τον σερβίρουμε πασπαλισμένο με ζάχαρη, κανέλα και κοπανισμένα καρύδια.
Πηγή συνταγής: το βιβλίο 'Παραδοσιακές Συνταγές της Αρκαδίας' της Θηρεσίας Κοντογιάννη, 2η έκδοση, Εκδόσεις 'Μαϊνάς', 1999
άπό

ΓΑΣΤΡΑ. ΕΝΑΣ ΦΟΡΗΤΟΣ ΦΟΥΡΝΟΣ.

Η γάστρα ήταν ένα απαραίτητο σκεύος της υπαίθριας ζωής. Πολύ λίγες
οικογένειες διέθεταν μόνιμους φούρνους στα ορεινά χωριά. Για να ψήσουν ψωμί ή φαγητό του φούρνου, έπρεπε να βρουν άλλο τρόπο. Η λύση ήταν ένας φορητός και γρήγορος φούρνος. Αυτό ήταν η γάστρα.

Η γάστρα αποτελείτο από μια ημισφαιρική χονδρή λαμαρίνα, που στο πάνω μέρος είχε μια λαβή για να μπορούν να τη σηκώνουν με το «ξυθάλι». Χαμηλότερα από τη λαβή είχε ένα μεταλλικό στεφάνι για να κρατάει τις ζεστές στάχτες και τ' αναμμένα κάρβουνα. Στη «γωνιά», η οποία αποτελείτο από «σίμαλες» πλάκες για να κρατούν την θέρμανση, άναβαν δυνατή φωτιά από λεπτά ξύλα για να κάνουν γρήγορη και δυνατή φλόγα και να δημιουργούν κάρβουνα πολύ γρήγορα.
Πάνω σε αυτήν τη φοβερή φωτιά τοποθετούσαν τη γάστρα, η οποία γινόταν κατακόκκινη από τη δυνατή φλόγα. Όταν η φωτιά κατέπαυε, οι νοικοκυρές καθάριζαν τη γωνιά, έβαζαν το στρογγυλό ταψί με το ψωμί ή το φαγητό, μετά τη γάστρα και ύστερα τα κάρβουνα και τις ζεστές στάχτες πάνω και γύρω στη γάστρα και εσφράγιζε το φορητό φούρνο.


Σε δύο η τρεις ώρες το φαγητό ή το ψωμί ήταν έτοιμο.
Η γάστρα ήταν ένας πρωτόγονος φορητός φούρνος. Τον έπαιρνες μαζί σου, τον φόρτωνες στο γαϊδουράκι ή στο μουλάρι μαζί με τα πενιχρά τρόφιμα και με το πιτσιρίκι κάπου-κάπου. Έτσι μπορούσες να ψήσεις ψωμί (απαραίτητο), πίτες κρέας, μπακλαβά και άλλα.

Η γάστρα μαζί με την πυροστιά , το ξυθάλι, ένα κακάβι με το καπάκι για πιάτο, ήταν τα βασικά σκεύη της υπαίθριας κουζίνας.


Περιττό να πούμε ότι το φαγητό είχε υπέροχη γεύση, γιατί η γάστρα εσφράγιζε καλά και κρατούσε μέσα τα υγρά και έψηνε πολύ σιγά.
Άλλα σκεύη της χωριάτικης μαγειρικής ήταν το τηγάνι, το ταψί (στρογγυλό), η χουλιάρα (κουτάλα), ο τέτζερης, ο μαστραπάς και άλλα. Καλή Όρεξη!...

πηγή

Το λίχνισμα... όπως τα παλιά χρόνια

ΤΟ ΚΑΚΟ ΜΑΤΙ

Πολλοί Έλληνες, ιδίως στην επαρχία, πιστεύουν ότι ένα άτομο μπορεί να "ματιάσει" ένα άλλο είτε από φθόνο είτε από υπερβολικό θαυμασμό. Ο "ματιασμένος" νοιώθει άσχημα σωματικά και ψυχολογικά. Για να αποφύγουν το κακό μάτι, όσοι πιστεύουν σε αυτό φοράνε ένα μπλε ματόχαντρο ή ένα μπλε βραχιόλι. Οι προληπτικοί και όσοι πιστεύουν στη βασκανία δηλώνουν ότι το μπλε χρώμα διώχνει το κακό μάτι. Παραδόξως όμως πιστεύουν ότι οι γαλανομάτες είναι αυτοί που κυρίως "ματιάζουν". Εκτός από το ματόχαντρο, ένας άλλος τρόπος για να προστατευθεί κανείς από το κακό μάτι είναι να κρεμάσει σε μια γωνία του σπιτιού του σκόρδα. Οι Έλληνες πιστεύουν ότι το σκόρδο (όπως και τα κρεμμύδια) έχει και άλλες θεραπευτικές ιδιότητες. Έτσι λοιπόν όταν κάποιος είναι άρρωστος τον συμβουλεύουν να εμπλουτίσει τη δίαιτά του με σκόρδο.

ΤΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΚΑΙΡΟΥ



Παλιά τα πανηγύρια είχαν, κυρίως εμπορικό χαρακτήρα, γι’ αυτό και τα αποκαλούσαν εμποροπανήγυρη. Βέβαια και ο θρησκευτικός χαρακτήρας κατείχε πρωτεύουσα θέση.
Έτσι λοιπόν, ανάλογα στον κάθε τόπο με το πότε γιόρταζε η εκκλησία του χωριού ή σε προκαθορισμένες ημερομηνίες, γινόταν η εμποροπανήγυρη σε επίκαιρα σημεία της περιοχής, που προσφέρονταν εδαφικά και οδικά στον ευρύτερο χώρο. Στο πανηγύρι συμμετείχε ολόκληρο το χωριό, με ιδιαίτερη χαρά. Ήταν μια ευκαιρία να ξεχάσουν τα βάσανα μιας ολόκληρης κοπιαστικής χρονιάς. Σ’ αυτό το πανηγύρι, έκαναν έντονη την παρουσία τους οι νέοι του χωριού, που γάμπριζαν.
Μέχρι το 1950 και λίγο αργότερα, για να εξοικονομήσει ο τύπος του χορευταρά και γλεντζέ τα χρήματα που του χρειαζόταν για να πάει σ΄ ορισμένα πανηγύρια, για να χαρεί τα νιάτα και τη λεβεντιά του, έπρεπε να κάμει οικονομίες ολόκληρο το χρόνο και περίμενε να έλθει η ημέρα του δείνα ή τάδε πανηγυριού και να ντυθεί τα γιορτινά του, το γυαλιστερό και τριζάτο βρακί, το πολίτικο γιλέκο (από την πόλη), το ποικιλόχρωμο πουκάμισο, το σακάκι το πανάκριβο και τέλος το «βρακάδικο» σκούφο - έμοιαζε με τον Αϊβαλιώτικο - που τώρα πια δεν υπάρχει στην αγορά - η καμιά φορά και καπέλο.

Τα ζύγιζε όλα, τόσα στους δίσκους της εκκλησίας, τόσα στο κερί, τόσα στο γεύμα της εκκλησίας, τόσα στο καφενείο και τόσα στα μουσικά όργανα (βιολί, κλαρίνο, ούτι, λαούτο και καμιά φορά σαντούρι). Μεταφορικό μέσο είχε το μουλάρι του, που κι αυτό έπρεπε να είναι περιποιημένο, σαμάρι καινούργιο, καπίστρι με πολύχρωμες χάντρες και φυλακτό, στρογγυλό από το πάχος, ευκίνητο. Εκείνο όμως που έκαμνε πιο μεγάλη εντύπωση, ήταν ο αναβάτης, ο νέος με το στριμμένο, σαν τσιγκέλι, μουστάκι, τα πλούσια καλοχτενισμένα μαλλιά και περιποιημένα, όχι όπως ο σημερινός μακρυμάλλης. Καμιά φορά οι αναβάτες ήταν «δικάβαλλοι», δηλ. διπλοί.
Οι κοπελιές του χωριού και των γειτονικών χωριών τον έβλεπαν και τον καμάρωναν και αυτός περήφανος για τον εαυτό του, σκόρπιζε σ΄ όλες, κατά προτίμηση στην αγαπημένη του, δειλές ματιές, που λίγα έδειχναν, αλλά πολλά υπόσχονταν.

Άρχιζαν το χορό με ένα σέρβικο ή χασάπικο ή γιωργάρικο, που φανέρωναν όλη την χορευτική τους δεινότητα σε ευκινησία, τσαλίμια, που με κατάπληξη τους παρακολουθούσαμε. ΄Έπειτα ο καλαματιανός που έπαιρναν μέρος και περισσότερες κοπέλες, διότι οι πρώτοι προϋπέθεταν αντοχή, ευκινησία και χορευτική ικανότητα, ενώ ο καλαματιανός προσιδίαζε περισσότερο στις γυναίκες, και κατόπιν ο συρτός ανά ζεύγη, ξαπολυτός (καρσιλαμάς), γρηγορινός (πολύ σύντομος) τσιφτετέλης και άλλοι.
Παντού πρώτοι και καλύτεροι, ευλύγιστοι, πεταχτοί, λαστιχένιοι σκόρπιζαν το γλέντι, τη χαρά, το θαυμασμό, αλλά κaι το φθόνο για κείνους που δεν ήσαν καλοί χορευτές.
Έπιναν κρασί ή σούμα με μεζέδες, όχι της προκοπής. Η μπύρα ήταν άγνωστη - μα κάτι τέτοιο ήταν ακατανόητο για χωριά. Κερνούσαν όλες τις παρέες και κείνες ανταπέδιδαν το κέρασμα. Σ΄αυτόν που χόρευε πρόσφεραν ούζο ή κρασί και στην κοπελιά λουκούμια, που όσα περισσότερα μάζευε τόση μεγαλύτερη ικανοποίηση δοκίμαζε. Αν μάλιστα τύχαινε να είναι ωραία και καλή χορεύτρια, τα κεράσματα δεν σταματούσαν καθόλου. Τα παιδιά λιγουριάζανε όταν έβλεπαν τόσα λουκούμια να μαζεύουν οι κοπέλες, που σε κάποια φίλη τους τα πετούσαν. Κι αν τύχαινε να είναι γνωστή, τα φιλοδωρούσαν μερικά.

Γινόταν όμως καβγάδες για τη σειρά προτεραιότητας στους «κάβους», που έπρεπε να εξασφαλίσει κάθε συντροφιά για τις κοπέλες της παρέας της. Επικρατούσε μια όχι καλή συνήθεια. Κάθε νέα που έμπαινε στο χωριό έπρεπε να την χορέψουν όλοι οι νέοι που την γνώριζαν και όταν ήταν και καλή χορεύτρια τότε πήγαιναν και ξένοι, φυσικό ήταν λοιπόν να παρατείνεται ο «κάβος», η διάρκεια χορού με αποτέλεσμα να στενοχωρούνται οι άλλες νέες. Και τότε συνέβαιναν οι παρεξηγήσεις.
Σωστό ήταν τότε να διακόπτονταν ο χορός και να πάρει σειρά κάποια άλλη. Η πίστα ήταν μικρή, μόλις επαρκούσε για τρία ζεύγη - σπάνια παραπάνω - τη σειρά προτεραιότητας την κανόνιζαν οι καφετζήδες, που δεν ήταν επαγγελματίες, αλλά περιστασιακοί. Μια άσπρη ποδιά, ήταν το διακριτικό τους. Κι αν τύχαινε να μην τα «παίρνουν απάνω τους» δηλ. να μη ήσαν σβέλτοι, τότε μετατρεπόταν σε δράμα. Εν τω μεταξύ οι άλλες νέες περίμεναν με αγωνία αλλά και πικρία, διότι αναβαλλόταν η σειρά τους.
Δικαιολογημένοι λοιπόν ήσαν οι καυγάδες, αν σκεφθούμε ότι ραδιόφωνα δεν υπήρχαν, κασετόφωνα το ίδιο και συνεπώς μουσική άκουαν μόνο στα πανηγύρια και σε έκτακτες περιστάσεις (αρραβώνες, γάμους και βαφτίσια). Διψούσε ο κόσμος για μουσική και χορό. Πώς να ικανοποιηθεί; Οι ευκαιρίες παρουσιάζονταν μόνο το καλοκαίρι στα πανηγύρια.

Οι μεγάλοι, αν είχαν κορίτσια της παντρειάς, περίμεναν να μπει στο χορό η κόρη τους να την καμαρώσουν, αν όχι πήγαιναν σε διάφορα συγγενικά ή φιλικά σπίτια, κερνιόνταν, έτρωγαν το βράδυ και κατόπιν, όσοι διέθεταν υποζύγια έφευγαν για τα χωριά τους.

Ρόλο έπαιζε και η εποχή, για να διαθέτουν τα απαραίτητα χρήματα αυτοί που θα επισκέπτονταν το παζάρι. Πάλι, ανάλογα τον πληθυσμό και την αξία του κάθε πανηγυριού, ήταν και η διάρκειά του, που συνήθως κυμαινόταν από 3 ως και 8 ημέρες.
Γίνονταν σ’ αυτά εμπορικές συναλλαγές μεγάλης έκτασης. Έμποροι, από τα μεγάλα αστικά κέντρα, φτάνανε εκεί με την πλούσια πραμάτεια τους. Εκτός όμως από το μεγάλο εμπόριο σε παντός είδους αγαθά, όπως σε τρόφιμα, υφάσματα, είδη υπόδησης, γεωργικά εργαλεία, σαμάρια, ψαθιά κ.ά., γινόταν και μεγάλες συναλλαγές αγοραπωλησίας ζώων. Μεγάλη ζήτηση είχαν τα μουλάρια, που γεννιόντουσαν από τη διασταύρωση του γαϊδάρου με τη φοράδα ή αλόγου με γαϊδούρα, γιατί τα ζώα αυτά είναι μεγάλης αντοχής και δεν δυσκολεύονται σε δύσβατους δρόμους. Πολύ διαδεδομένες ήταν και οι τράμπες, που έκαναν εκείνη την εποχή, με τα ζώα.
Εδώ εύρισκε ο καθένας ό,τι ήθελε και σε τιμές συμφέρουσες. Όσοι είχανε κορίτσια της παντρειάς, αγοράζανε από δω τα προικιά τους, όπως χαλκώματα, φορτσέρια, σεντόνια κι ότι άλλο ήταν απαραίτητο.
Τράμπες γίνονταν τότε, εκτός από τα ζώα, και στα υπόλοιπα προϊόντα, μιας και χρήματα δεν υπήρχαν εύκολα.

ΠΗΓΗ

Ό Ελληνικός καφές

Ο Ελληνικός καφές είναι η παρέα του Έλληνα σε κάθε στιγμή της ζωής του. Η παρέα και στα καλά και στα άσχημα. Το πρωϊνό καφεδάκι αποτελεί το καλλίτερο ξεκίνημα της ημέρας αλλά και το απογευματινό πού δημιουργεί την καλλίτερη ατμόσφαιρα για φιλική κουβεντούλα.

Πώς γίνετε όμως ο καφές; Ο Ελληνικός καφές έχει πολλές ποικιλίες κατασκευής και αυτές τις γνωρίζει πολύ καλά ο καφετζής αλλά και ο μερακλής του καφέ.

Για όσους δεν ξέρουν πώς να φτιάχνουν ένα καλό φλιτζάνι καφέ , πάμε να δούμε πώς γίνετε.

Ελληνικός καφές

Τρόπος παρασκευής καλού Ελληνικού καφέ


Μπρίκι

Κατά προτίμηση με στενό πάνω μέρος για να ανακυκλώνεται η θερμοκρασία κατά την διάρκεια του ψησίματος και στην σωστή διάσταση για την συγκεκριμένη ποσότητα καφέ που θα φτιάξουμε.


Εστία ψησίματος

Κατά προτίμηση χόβολη ή έστω γκαζάκι με χαμηλή φλόγα.

Το ηλεκτρικό μάτι δεν προτείνεται γιατί παρέχει ζέστη μόνο από κάτω από το μπρίκι και καθόλου από το πλάι. Επίσης αργεί να ζεσταθεί αλλά από την στιγμή που θα ζεσταθεί και μετά έχει μεγάλη ένταση η θερμοκρασία που αναπτύσσει


Φλιτζάνι.

Χοντρό πορσελάνινο για να διατηρεί ζεστό τον καφέ περισσότερη ώρα


Καφές: επιλέξτε τον καφέ που σας αρέσει. Είναι και θέμα προσωπικού γούστου πέρα από ποιότητα καφέ


Ο Ελληνικός καφές είναι συνήθως ανοιχτόχρωμος και χαρμάνι του βραζιλιάνικου Rio, Santos και Robusta. Πλέον κυκλοφορεί και πιο καβουρντισμένος, «σκούρος» ελληνικός, χαρμάνι από καφέδες της Κεντρικής Αμερικής, για όσους προτιμούν τον καφέ πιο πικρό και δυνατό. Στα καφεκοπτεία βρίσκεις χύμα και μεσαίου καβουρντίσματος, που είναι ελάχιστα πιο πικρός και πικάντικος, και δεν υστερεί σε καϊμάκι. Στην Ελλάδα ο καφές καβουρντίζεται σε κενό αέρος. Εξωτερικά ο κόκκος είναι πιο ψημένος και εσωτερικά είναι λίγο άψητος


Ονομασίες και αναλογίες καφέ / ζάχαρης.

Για φλιτζανάκι των 75 ml, (τυπικός μονός καφές)

Ρίξτε την σωστή ποσότητα νερού μετρώντας με το φλιτζάνι.

Σκέτος με 1 κ.γ. καφέ,

Μέτριος με 1 κ.γ. καφέ και 1 κ.γ. ζάχαρη ή

Μέτριος-κλασικός με 2 κ.γ. καφέ και 2 κ.γ. ζάχαρη και

Μέτριος γλυκός με 2 κ.γ. ζάχαρη.

Μέτριος με ολίγη (αλλιώς ναι και όχι) έχει λιγότερο από 1 κ.γ. ζάχαρη

Ολίγον μέτριος με 1,5 κ.γ. ζάχαρη.

Μέτριος-βαρύς Ο μέτριος με ακόμη περισσότερο καφέ ,

Πολλά βαρύς έχει 4 κ.γ. καφέ και 6 ζάχαρη, ενώ ο

Βαρύς-γλυκός 3 κ.γ. καφέ και 4 κ.γ. ζάχαρη.

Όταν ζητηθεί χωρίς καϊμάκι ο μέτριος, θα είναι μέτριος βραστός και όχι, θα πρέπει να έχει φουσκώσει δύο φορές και να σερβιριστεί από ψηλά ώστε, πέφτοντας στο φλιτζάνι, να κάνει και φουσκάλες.

Πολλά βαρύς και όχι. Το ίδιο, όπως αλλά με μισή δόση νερού

Σκέτος βραστός δεν έχει καϊμάκι, ενώ ο

Σκέτος (θερια­κλίδικος) θα πρέπει να έχει και καϊμάκι, και φουσκάλες – και για να γίνει σωστός πρέπει να παρασκευαστεί σε κρύο νερό. Τρεις κουταλιές καφέ, καθόλου ζάχαρη, κρύο νερό και όταν αρχίσει να φουσκώνει ανασηκώνουμε και ξανακατεβάζουμε το μπρίκι, Σερβίρουμε από ψηλά για να κάνει και φουσκάλες


Παρατήρηση: Το κουταλάκι του καφέ είναι μικρό


Ψήσιμο καφέ

Αφού βάλουμε καφέ (ή και ζάχαρη) στο μπρίκι, ανακατεύουμε μόνο στην αρχή, μέχρι να ανακατευτεί καλά ο καφές και να λιώσει η ζάχαρη. Αποφεύγουμε να ξαναανακατέψουμε γιατί χαλάει το καϊμάκι.

Αν ψήνουμε σε χόβολη / άμμο, βυθίζουμε μέχρι τη μέση το μπρίκι στην «άμμο» και περιμένουμε να φουσκώσει.
Αν φτιάχνουμε συγχρόνως σε ένα μπρίκι παραπάνω από ένα καφέ, μοιράζουμε στα φλυτζανάκια πρώτα το καϊμάκι και μετά συμπληρώνουμε με τον υπόλοιπο καφέ.

Αν θέλουμε πλούσιο καϊμάκι χρησιμοποιούμε κρύο νερό.


Tips

Διατηρείστε το καφέ ερμητικά κλεισμένο σε αλουμινένο ή γυάλινο βάζο (ή ακόμα και στην αρχική του συσκευασία αφού τυλίξετε το πάνω μέρος από το σακουλάκι και βάλετε ένα λαστιχάκι να το κρατάει κλειστό) κατά προτίμηση μέσα στο ψυγείο

Χρησιμοποιείστε στεγνό και καθαρό κουτάλι για να πάρετε καφέ μέσα από το βάζο του καφέ

Μην βάζετε γάλα στον καφέ γιατί γίνετε πιο βαρύς, πειράζει στο στομάχι και αλλοιώνει το άρωμα και την γεύση του καφέ.

Αφήστε τον καφέ λίγα λεπτά να κάτσει το κατακάθι για να μην σας πειράξει στο στομάχι.

πηγή

Ή περιγραφή τών κατοικιών καί τής ζωής στό χωριό.

Γενικά

Οικιστική μελέτη του χωριού & του συνοικισμού

Το λαϊκό σπίτι, αν το σκεφτούμε μέσα στη συνοικιστική του ομάδα, αποτελεί το ιερό καταφύγιο, αλλά και το ορμητήριο του πρώτου κοινωνικού πυρήνα, που είναι η οικογένεια. Γι' αυτό συγκεντρώνει την ύψιστη προσοχή του δημιουργού (νοικοκύρη ή οικοδόμου, για τα τρία κυριότερα στοιχεία της οργανικής του οντότητας, το στέρεο και εξυπηρετικό χτίσιμο, την καλή γειτνίαση και την πρακτική ομορφιά.


Η μελέτη λοιπόν της λαϊκής κατοικίας πρέπει να γίνεται στα πλαίσια του περιβάλλοντος και του συνόλου των άλλων σπιτιών. Υπάρχει "κοινωνία σπιτιών", όπως υπάρχει και η κοινωνία ανθρώπων. Ο μελετητής λαογράφος, πριν προχωρήσει στην περιγραφή των κατοικιών και της ζωής ενός χωριού, πρέπει να δώσει την συνολική μορφή και τα οικιστικά χαρακτηριστικά του χωριού, με την εξής σειρά:


Επταχώρι Καστορίας


1. Οπτική (πανοραματική) μορφή του χωριού.
Τα σχήματα συνήθως των συνοικισμών είναι: κυκλικά, ασύμμετρα και επιμήκη. Ο κυκλικός συνοικισμός (χωριό) συγκεντρώνεται γύρω από ένα ύψωμα (παλιόκαστρο), μια εκκλησία, μια πηγή ή μια αγορά. Οι δρόμοι του βγαίνουν έξω ακτινωτά. Ο επιμήκης (ή μακρυδρομικός) συνοικισμός σχηματίζεται παράλληλα με τους μεγάλους εθνικούς δρόμους και είναι νεώτερος, Οι σύμμετροι συνοικισμοί ήταν παλιότερα ή σε ψηλώματα (αμφιθεατρικοί) ή σε κρυμμένες κοιλάδες. Μελετάται στις περιπτώσεις αυτές, αν το χωριό είναι δίλοφο ή διπλευρικό. Επίσης, αν είναι παράλιο, μεσόγειο ή ορεινό. Και γενικά, ποιος είναι ο προσανατολισμός και η γεωγραφική του θέση.


Λέχοβο Καστοριάς


2. Κλίμα, έδαφος, υψόμετρο, νερά, καλλιέργειες ·απαραίτητο πλαισίωμα στην περιγραφή μας, που οδηγεί και σε συμπεράσματα, αν το χωριό είναι γεωργικό ή κτηνοτροφικό, παραγωγικό ή άγονο, πράσινο ή ξερό, λιθόκτιστο ή από ξενόφερτα υλικά.


Μέτσοβο Ηπείρου


3. Εσωτερική σύνθεση του χωριού η οποία περιλαμβάνει τα κεντρικά κτίρια όπως η εκκλησία, το σχολείο, τα Κοινοτικά γραφεία, η βρύση, τα καφενεία, η αγορά, το «μεϊντάνι» με τα μαγαζάκια και τα χοροστάσια. Οι γειτονιές με τους χαρακτηριστικούς δρόμους, το κοιμητήριο, οι δρόμοι εξόδου.



4. Ιστορικά του χωριού, όνομα και ετυμολογία, χρονολογία κτισίματος, περιπέτειες, σύγχρονες συνθήκες.


Το Δημοτικό Σχολείο Ριζοβουνίου Πρεβέζης


Οικιστική μελέτη του σπιτιού


1. Περιγραφή του εξωτερικού χώρου, της γειτονιάς, του εδάφους και της έκτασης του οικοπέδου (ξερότοπος, βλάστηση, απάνω γειτονιές, επικλινές έδαφος, ξάγναντο ή γούπατο).



Η πέτρινη καμάρα της Μπαμπαλίνας Τρικάλων


2. Εξωτερική μορφή του σπιτιού. Μονώροφο, διώροφο, πλατυμέτωπο, στενομέτωπο, γωνιόστεγο (δίρριχτο και με αέτωμα), με επίκλινη στέγη (μονόριχτο), επιπεδόστεγο (ταράτσα), πυραμιδόστεγο ή καμπυλόστεγο. Πολυπαράθυρο ή τυφλό. Απλό ή πολυσύνθετο (με χαγιάτια, πτερύγια κτλ.). Χρώματα που κυριαρχούν. Τυχόν επιγραφές ή σήματα και χρονολογίες.


Κατοικία Ηπείρου


3. Υλικά οικοδομίας. Τοιχοποιία, ξυλοδομικά εξαρτήματα, στέγη (κεραμίδια, πλάκες, δὠμα από πηλό, κλαδιά ή τσιμέντο). Εδώ μπορούν να ζητηθούν και τα έθιμα χτισίματος, στα θεμελιώματα (σφάξιμο κοκκόρου, αγιασμοί κτλ.) και στη σκεπή (μαντηλώματα).


4. Αρχιτεκτονικός τύπος του σπιτιού (τοπικός ή πανελλήνιος) και γενική αισθητική. Εκτίμηση των ιδιοτυπιών και εμπνεύσεων. Αισθητική της προσαρμογής στο περιβάλλον. Ψεκτά σημεία επίσης.


Διώροφη οικία Καλάνδρας Χαλκιδικής


5. Εσωτερική διαίρεση του σπιτιού (κάτοψη & τομή). Δωμάτια και χώροι (και τρόποι) οικογενειακής ζωής, για το αντρόγυνο, για τα παιδιά, για τους γέρους, για τους ξένους. Φροντίδες προσανατολισμού και υγιεινής. Πρακτικά διδάγματα, αλλά και άγνοιες. Χρώματα και διακόσμηση, θέση της εστίας και καπνοδόχος.


6. Έπιπλα & σκεύη. Εντοιχισμένα και κινητά έπιπλα της λαϊκής κατοικίας. Τόποι κατασκευής ή αγοράς. Οι ντόπιοι επιπλοποιοί. Τα αρμάρια τροφίμων, οι παλιές κασέλες, το εικονοστάσι. Μεταγενέστερες αστικές εξελίξεις. Τα σκεύη (αγγεία) του μαγειρειού, της τραπεζαρίας, του νοικοκυριού (νερό, πλύσιμο) και της φιλοξενίας (δίσκοι, σερβίτσια κτλ.). Η εσωτερική ατμόσφαιρα και εμφάνιση του σπιτιού είναι η ζωντανότερη πλευρά της ελληνικής κατοικίας, επειδή δείχνει τις οικονομικές συνθήκες της οικογένειας, την προσωπικότητα της νοικοκυράς, την πολιτιστική διάθεση για βελτίωση, και το πνεύμα της φιλοξενίας.


Παραδοσιακή αρχιτεκτονική Κρανέας Ελασσόνας


7. Αυλή & κήπος: Τα χτισίματα της αυλής, φούρνος, μαγειρειό, στάβλοι, αχερώνας, κοτέτσι ή περιστερώνας κτλ. Το πηγάδι και η στέρνα, τρόποι για την άντληση του νερού. Η κεντρική και η δευτερεύουσα πόρτα με την αρχιτεκτονική της στέγης τους. Χτυπητήρια ή κουδούνια για ειδοποίηση. Ασφαλιστικά σύνεργα. Η μάντρα ή ο φράχτης, μικροεμπόδια για τους κλέφτες. Δέντρα και καλλιέργειες. Σπιτική ανθοκομία και γλάστρες ή αρτάνες.


8. Ιδιόρρυθμες αγροτικές κατοικίες: Καλύβες πέτρινες ή δεντρόκλαδες, στάνες και στρούγγες, τσαρδάκια, λιμναίες καλαμωτές κατοικίες κ.α.



Στάνες Σαρακατσαναίων


Η μελέτη της ελληνικής κατοικίας, ιδιαίτερα στην παραδοσιακή της μορφή, είναι έργο εθνικό, όσο εθνικός ήταν πάντα και ο ρόλος του ελληνικού σπιτιού, που στέγασε με συνεχή εξέλιξη την πρώτη γέννηση, τα παιδικά χρόνια, την οικογενειακή τιμή, τον γάμο, τις χαρές και τις λύπες, τον ειρηνικό θάνατο, την φτώχεια ή τον πλούτο, αλλά και την αξιοπρέπεια και την ελευθερία του κάθε Έλληνα.





Σκόρδο σπορά φύτεμα καλλιέργεια


Τα σκόρδα είναι φυτά βολβώδη, πολυετή και ανήκουν στην οικογένεια των λειριοειδών. Καλλιεργούνται για τούς βολβούς τους, οι οποίοι βρίσκουν μεγάλη χρησιμοποίηση στη μαγειρική ή παρασκευή ειδικών δροσιστικών τροφών.
Τα φύλλα διαφέρουν απ' εκείνα των κρεμμυδιών, γιατί είναι πιό σπαθωτά και πιό στενά και στριμμένα. Τα άνθη είναι λευκά και στη κορυφή του καυλού σχηματίζουν σφαιρικό σκιάδιο. Κάθε κεφάλι αποτελείται από 8-12 σκελίδες, εκ των οποίων οι εξωτερικές είναι μεγαλύτερες από τις εσωτερικές και πιό καυτερές. Τα σκόρδα ευδοκιμούν σε χώματα ελαφρά, όχι πολύ υγρά, προ πάντων στραγγερά και γόνιμα. Στα βαριά και σφικτά εδάφη, πού κρατούν πολλή υγρασία, σαπίζουν η δίδουν μικρά κεφάλια, στα δε πολύ ξηρά και άγονα ή απόδοσης των είναι μηδαμινή και ή γεύσης των γίνεται εξαιρετικά καυτερή.
Η καλλιέργεια γίνεται αποκλειστικώς με βολβίδια (σκελίδες) είτε, πολύ σπανίως, με σπόρους. Στα θερμά μέρη ή φυτεία αυτών, εκτελείται κατά "Οκτώβριο-Νοέμβριο, τα δε ψυχρά και ορεινά κατά Φεβρουάριο- Μάρτιο. Το ίδιο γίνεται και για τον πολλαπλασιασμό με σπόρο. Για την απόκτηση καλής φυτείας, πρέπει από κάθε κεφάλι σκόρδου, να διαλέγονται τα εξωτερικά και χονδρά βολβίδια, τα όποια και μόνο να χρησιμοποιούνται, τα δε μικρά και λεπτά να απορρίπτονται.
Αυτά φυτεύονται σε βραγιές και κατά γραμμές 20-25 πόντους, η μία της άλλης, επ’ αυτών δε, κατά διαστήματα 12 -15 πόντους και σε βάθος 2-3 πόντους, το πολύ. Σε περίπτωση συγκαλλιέργειας φυτεύονται ως μπορτούρες στα σαμάρια των βραγιών, των ποτιστικών αυλακών, είτε ανάμεσα στα μαρούλια, στα σπανάκια κλπ.
Για κάθε στρέμμα απαιτούνται πέντε πλεξούδες η 1500-1800 κεφάλια περίπου.
Η προετοιμασία του εδάφους πρέπει να γίνεται καλή, με 2-3 σκαψίματα και σπάσιμο των βώλων, ώστε το χώμα να τρίβεται εντελώς. Επίσης και ή λίπανσης πρέπει να είναι ή κατάλληλη.
Η κοπριά αποτελεί άριστο λίπασμα, σε ποσό 2-2.500 οκάδες στο στρέμμα, πρέπει όμως να είναι εντελώς χωνευμένη και να χρησιμοποιείται πολύ προ της φυτείας. Μαζί με συμπληρωματικά φωσφοροκαλιοΰχα χημ. λιπάσματα (0-12-6) δίδει πολύ καλλίτερα αποτελέσματα. Από τα σύνθετα χημ. λιπάσματα αξιοσύστατος είναι ό τύπος 4-10-10, σε ποσό 50-60 οκάδ. στο στρέμμα. Κατά προτίμηση χρησιμοποιούνται σκέτα, σε χώματα με οργανικές ουσίες η οπωσδήποτε σφικτά.
Η καλλιέργεια των σκόρδων με σπόρο, δεν είναι πρακτική, γιατί χρειάζονται δύο έτη για να δώσουν κεφάλια, δηλαδή, το πρώτο έτος θα παραχθούν μικρά βολβίδια, τα όποια θα ξαναφυτευτούν για ν' αποδώσουν το επόμενο έτος. Επίσης δε πολλαπλασιασμός αυτός, με σπόρο, δεν δίδει τις επιθυμητές ποικιλίες.
Σε όλες τις περιπτώσεις, τα σκόρδα, κατά την διάρκεια της βλαστήσεώς τους, πρέπει να βοτανίζονται και να σκαλίζονται 1-2 φορές, ιδίως στην αρχή, και να ποτίζονται εφ’ όσον μόνον υπάρχει μεγάλη ξηρασία. Όταν πλησιάζει ή ωρίμανση και αρχίσουν να κιτρινίζουν τα φύλλα, τότε δένονται στη κορυφή, είτε στρίβονται για να σταματήσει ή βλάστηση και να γίνουν τα κεφάλια χονδρότερα, ή ακόμη και για να επισπευτεί ή πρωιμότης των.
Η συγκομιδή αρχίζει κατά Μάιο-Ιούνιο αναλόγως των ποικιλιών και του τόπου. Πρέπει να γίνεται μετά την τέλεια αποξήρανση των φύλλων, αλλιώς όταν είναι πρόωρη, τα κεφάλια δεν διατηρούνται και σαπίζουν πολύ γρήγορα στην αποθήκη.
Τα σκόρδα αφού ξεριζωθούν με το χέρι η με λισγάρι, δένονται σε πλεξούδες ανά 50- 100 κεφάλια και αφήνονται μερικές ήμερες στον ήλιο για να χάσουν μέρος της υγρασίας τους. Κατόπιν αναρτώνται σε ξηρή και ευάερη αποθήκη μέχρις ότου διατεθούν. Μια καλή απόδοσης σκόρδων φθάνει 8-12 φορές μεγαλύτερη από το χρησιμοποιηθέν ποσό της φυτείας.

Ποικιλίες.
Οι κυριότερες ποικιλίες των σκόρδων, οι οποίες και συχνότερα συναντώνται στην καλλιέργεια είναι:
-Σκόρδα κοινά. Ταύτα κάνουν κεφάλια μέτρια στο μέγεθος με πολλές και σφικτές σκελίδες, συνήθως ο-λίγο κυρτές. Είναι ποικιλία ανθεκτική και μάλλον όψιμη.
-Σκόρδα ολόλευκα. Ταύτα γίνονται χονδρότερα των προηγουμένων και με σκελίδες ποιό σαρκώδεις. Οι εσωτερικές και εξωτερικές φλούδες είναι χαρακτηριστικώς κάτασπρες. Είναι ποικιλία εκλεκτή και πρώιμη
-Σκόρδα τεράστια. Τα κεφάλια αυτών αποκτούν τεράστιο όγκο (10—15 πόντους διάμετρο) με ολίγες σκελίδες, αλλά ή κάθε μία αντιστοιχεί μ' ένα ολόκληρο σκόρδο κοινό. Πρόκειται περί εξαιρετικής ποικιλίας, ελάχιστα όμως καλλιεργούμενης
-Σκόρδα στρογγυλά χονδρά. Ταύτα αποκτούν κεφάλια χονδρά και σχεδόν στρογγυλά , με σαρκώδεις σκελίδες ελάχιστα καυστικές .
-Σκόρδα σχιστά. Ταύτα χαρακτηρίζονται από τις σκελίδες όποιες είναι πολύ χαλαρές μεταξύ των η μάλλον όλως διόλου χωριστές. Είναι γλυκύτερα από τα άλλα σκόρδα και αποτελούν άλλο είδος

Ασθένειες. Οι συνηθέστερες αρρώστιες των σκόρδων είναι:
Η σκωρίαση
Παρουσιάζεται στα φύλλα σαν πολυάριθμα και πυκνά στίγματα σκουρόξανθα, τα όποια εμποδίζουν τη κανονική λειτουργία της βλαστήσεως. Προλαμβάνεται με 2-3 ψεκάσματα βορδιγαλείου πολτού (1 οκά θειικός χαλκός με 1 οκά ασβέστη σε 100 οκάδες νερό).




Η σήψης των βολβών
Είναι ένας μικρός μύκητας, ό όποιος ζει συνήθως ως σαπρόφυτο, αλλά κάποτε προσβάλλει τα σκόρδα και κρεμμύδια, όπου αναπτύσσεται σε παράσιτο. Παρουσιάζεται ως μαύρη μούχλα μεταξύ των λεπίων των βολβών. Ευνοείται σε πολύ υγρά εδάφη και εκεί πού γίνεται χρήσης φρέσκης κοπριάς. Για τα σκόρδα είναι επικίνδυνη αρρώστια. Θεραπευτικό μέσο δεν υπάρχει, παρά αποφυγή των αίτιων πού τη προκαλούν, είτε αλλαγή της καλλιέργειας για 3-4 χρόνια.

Από τα έντομα, οι σοβαρότεροι εχθροί είναι ό κρεμμυδοφάγος και ή μηλολόνθη, οι όποιοι προσβάλλουν τούς βολβούς. Καταπολεμούνται με άρσενικούχα δολώματα από αραβόσιτο ή πίτυρα, είτε με παγίδες.

Πηγή: Πρακτικός οδηγός του λαχανόκηπου-Παράρτημα «Γεωργικού δελτίου» μηνός Ιανουαρίου 1940
άπό